👀 Asgari ücretle ilgili ilk işaretler: "%25 artış tutarlı"

Günaydın.

25 Ekim Cuma Tepe Noktası Bülteni’nde bugün;

Yurt içi;

• Asgari ücret için ilk tahminler “%25 artış” olarak yansımaya başladı.

• Tüketici kredisi büyümesi yüzde 30'un üzerine çıktı

• Brüt rezervlerde yeni rekor

• Ekim ayı enflasyonuna ilişkin öngörüleri içeren Para Politikası Kurulu toplantı özeti yayımlandı. Tamamına buradan ulaşabilirsiniz.

Yurt dışı;

• IMF Başkanı Georgieva’dan büyüme için küresel düzeyde uyarı

• ABD'de işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı Helene ve Milton kasırgalarından önce görülen seviyelere geriledi.

Değerlendirme

• Uluslararası Para Fonu (IMF) Avrupa Departmanı Direktörü Alfred Kammer Türkiye’yi değerlendirdi.

Teknoloji

• 20 yıllık anlaşmazlık sona erdi: AB Adalet Divanı, Intel lehine karar verdi

Bu hafta piyasalarda takip edilecek veriler;

• Yurt içinde; reel kesim güven endeksi ve kapasite kullanım oranı,

• Yurtdışında ise ABD'de dayanıklı mal siparişleri, Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi, Almanya'da Ifo iş dünyası güven endeksi, Japonya'da Tokyo Tüketici Fiyat Endeksi

Keyifli okumalar.

• BİST 100 endeksi, günü yüzde 1.81 artışla, 8,872.85 puandan kapattı. Gün içerisinde en düşük 8,779.05, en yüksek 8,920.17 puanı gören BİST 100 endeksi, dünkü kapanışının 158,16 puan artarken, toplam işlem hacmi 61 milyar lira oldu. Endeksin dolar bazında değeri ise 259.05$ seviyesinde bulunuyor.

• Bankacılık endeksi yüzde 1,22, holding endeksi yüzde 1,88 değer kazandı.

• Tüm sektör endeksleri yükselirken, en çok kazandıran yüzde 3,74 ile ticaret oldu.

TÜRKİYE GÜNDEMİ

TCMB Başkanı Fatih Karahan, Washington'da yatırımcılarla gerçekleştirdiği toplantılarda 2025 para politikasında asgari ücret artışının dikkate alınacağını vurguladı. Yüzde 25 civarında bir artışın, 2025 yılı enflasyon görünümüyle tutarlı olduğunu ifade etti. Bu durum, Türkiye'nin ekonomik istikrarını korumak için önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

Asgari ücret belirleme komisyonu, Aralık ayında yeni asgari ücreti kamuoyuna açıklayacak. Bu ücret, sadece asgari ücretle çalışanlar için değil, diğer ücretli çalışanlar için de önemli bir gösterge oluşturacak. Ayrıca, İstanbul Sanayi Odası Başkanı Erdal Bahçıvan, çalışanların net ücretlerini artırabilmek için gelir vergisi dilimlerinin gözden geçirilmesi gerektiğini dile getirdi. Bahçıvan, bu değişikliklerin hem çalışanların hayat standartlarını yükselteceğini hem de işverenlerin üzerindeki vergi yükünü hafifleteceğini savundu.

Bankacılık sektöründe, 18 Ekim haftasında toplam kredi hacmi 15 milyar 5 milyon lira azalarak 14 trilyon 950 milyar 444 milyon liraya geriledi. Tüketici kredileri ise bu dönemde 1 trilyon 848,6 milyar lira seviyesine ulaşarak, iki ay aradan sonra yüzde 30,6 büyüme kaydetti. Ticari kredilerin büyümesi de yüzde 25'e yaklaştı.

Tüketici kredilerinin bileşenleri arasında konut kredileri 474 milyar lira, taşıt kredileri 76 milyar lira, ihtiyaç kredileri ise 1 trilyon 298 milyar lira olarak belirlendi. Bankaların bireysel kredi kartı alacakları ise yüzde 2,1 düşüşle 1 trilyon 602 milyar lira seviyesine indi. Takipteki alacaklar 265 milyar 905 milyon lira olarak kaydedilirken, yasal öz kaynaklar 20 milyar 128 milyon lira artarak 3 trilyon 227 milyar 837,7 milyon liraya yükseldi.

Ayrıca, KKM (Kur Korumalı Mevduat) bakiyesi, verilerin yayınlanmaya başladığı dönemde en hızlı düşüşü yaşayarak yüzde 4,1 azalarak 1 trilyon 412 milyar lira seviyesine geriledi; bu da toplam mevduatın yüzde 7,87'sini oluşturdu.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), brüt rezervlerinde yeni bir rekora imza attı. Son verilere göre, TCMB'nin altın rezervleri 65 milyar 573 milyon dolara yükselirken, döviz rezervleri de 93 milyar 791 milyon dolara çıktı. Önceki verilere göre altın rezervleri 63 milyar 742 milyon dolar, döviz rezervleri ise 93 milyar 642 milyon dolar seviyesindeydi. Bu artışlarla birlikte TCMB'nin toplam rezervleri 159,4 milyar dolara ulaşarak tüm zamanların en yüksek seviyesine geldi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Ekim ayı enflasyonuna ilişkin öngörülerini içeren Para Politikası Kurulu toplantı özetini yayımladı. Özet, gıda fiyatlarının Ekim enflasyonundaki etkisinin belirginleşeceğini vurguladı. Özellikle işlenmemiş gıda fiyatlarının, taze meyve ve sebze kaynaklı artış eğilimini sürdüreceği ifade edildi.

Toplantıda, aylık kira enflasyonunun da sözleşme yenileme oranlarındaki düşüş nedeniyle gerileyeceği belirtildi. Temel mal grubu fiyat artışlarının ise ılımlı seyrini koruduğu, ancak giyim fiyatlarının mevsimsel etkilerle yükseldiği kaydedildi. TCMB, enflasyondaki yukarı yönlü risklere karşı ihtiyatlı duruşunu sürdürürken, sıkı para politikası uygulamalarının devam edeceğini ve enflasyonu orta vadede yüzde 5 hedefine ulaştırmak için gerekli koşulları sağlamaya çalışacağını ifade etti.

DÜNYA GÜNDEMİ

IMF Başkanı Kristalina Georgieva, küresel ekonominin düşük büyüme ve yüksek borç riskiyle karşı karşıya olduğunu vurguladı. IMF ve Dünya Bankası’nın yıllık toplantılarında yaptığı açıklamalarda, ekonomik iyileşmenin ilerlediğini ancak birçok insanın hâlâ kötü ekonomik koşullar hissettiğini belirtti. Enflasyonun iş gücü piyasasına zarar vermeden kontrol altına alınmasının hükümetler için öncelikli hedef olması gerektiğini ifade etti.

Georgieva, küresel ticaretin büyümenin temel motoru olmaya devam etmesi gerektiğini ve ülkelerin bürokrasiyi azaltarak yönetim reformları yapması gerektiğini söyledi. Ayrıca, Dünya Bankası ile birlikte likidite endişelerini gidermek için reform önerileri geliştirdiklerini aktardı. BRICS ülkelerinin önerdiği alternatif ödeme sistemi hakkında daha fazla bilgiye ihtiyaç duyulduğunu da ekledi.

ABD'de işsizlik maaşı başvuruları, 19 Ekim ile biten haftada 15 bin azalarak 227 bin seviyesine düştü. Piyasa beklentileri, başvuruların 242 bin olacağı yönündeydi. Önceki haftanın verisi de 241 binden 242 bine revize edildi. Süregelen işsizlik maaşı başvuruları ise 12 Ekim ile biten haftada 28 bin artarak 1 milyon 897 bine yükseldi ve bu, üç yılın en yüksek rakamı oldu.

Veriler, Helene ve Milton kasırgalarının etkisinin yanı sıra, Boeing'deki grevin de tedarik zincirinde etkiler yarattığını gösteriyor. Analistler, iş gücü piyasasının dayanıklılığını koruduğunu belirterek, işsizlik maaşı başvurularındaki bu azalışın, Federal Rezerv'in agresif faiz indirimi yapma ihtimalini azaltabileceğini ifade etti.

IMF ve Dünya Bankası’nın yıllık toplantıları çerçevesinde Avrupa bölgesi ekonomilerine dair bir basın toplantısı düzenlendi. Toplantıda Türkiye ekonomisiyle ilgili değerlendirmelerde bulunan Alfred Kammer, Türkiye'deki son politika değişikliklerinden olumlu etkilendiklerini belirtti. Bu değişim sayesinde kriz riskine yönelik kırılganlığın önemli ölçüde azaldığını ve enflasyonun düşüş eğilimine girdiğini vurguladı.

Ancak enflasyonla mücadelenin henüz kazanılmadığını söyleyen Kammer, sıkı para politikasının sürdürülmesi gerektiğini ve kısıtlayıcı para politikalarının azaltılmasının erken olduğunu ifade etti. Gelir politikalarına odaklanılması gerektiğini belirten Kammer, Türkiye'deki asgari ücret artışlarının geçmiş enflasyon verilerine dayandığını ve bu durumun sorun oluşturduğunu kaydetti. Asgari ücretin artık yılda bir kez belirlenmesi ve daha ileriye dönük bir yaklaşımla ele alınması gerektiğini söyledi.

Ayrıca, mali ayarlamalar yapmanın enflasyona yardımcı olacağını ve bu çabanın kredibiliteyi artıracağını vurguladı. Kammer, Türkiye'deki ekonomi ekibinin başarılı çalışmalar yürüttüğünü belirterek, bu politikaların devam etmesinin önemini dile getirdi ve bunun, halk için zor bir dönem olsa da kriz riskini azaltmak için gerekli olduğunu ifade etti.

AB Adalet Divanı, Intel lehine bir karar alarak Avrupa Komisyonu tarafından kesilen cezayı iptal etti. Bu karar, Intel ile AB düzenleyicileri arasındaki yaklaşık 20 yıllık anlaşmazlığı sonlandırmış oldu. Avrupa Komisyonu, Intel’i Dell, Hewlett-Packard, NEC ve Lenovo gibi bilgisayar üreticilerine indirim sunarak rakibi AMD'yi piyasadan dışlamakla suçlamıştı.

Düzenleyiciler, bu indirimlerin rekabete aykırı bir uygulama olduğunu savunuyordu. Ancak Adalet Divanı, alt mahkemenin kararına yapılan temyiz başvurusunu reddetti ve cezanın iptalini onayladı. Bu durum, baskın şirketlerin sunduğu indirimlerin rekabete zarar verip vermediğinin somut olarak kanıtlanması gerektiğini öne süren şirketlerin argümanını güçlendirmiş oldu.

BİST