🎢 Cumhurbaşkanı Erdoğan: Enflasyonu dizginlemeye başladık

Günaydın.

27 Eylül Cuma Tepe Noktası Bülteni’nde bugün;

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD ziyareti sırasında Türkiye'nin BRICS ve ASEAN üyeliği ile ilgili olarak, bu üyeliklerin Türkiye'nin uluslararası ilişkilerinde yeni dinamikler oluşturacağını belirtti.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ABD doları cinsinden 10 yıl vadeli 3,5 milyar dolar tutarında tahvil ihracını başarıyla tamamladıklarını açıkladı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 20 Eylül haftasında brüt rezervlerin 156,4 milyar dolara çıkarak rekor kırdığını açıkladı. Son toplantısının özetlerinde enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarının dezenflasyon sürecindeki risk unsurları olarak kalmaya devam ettiğini vurguladı.

Kur korumalı mevduatlarda düşüş ivmesi yeniden hızlandı. Menkul Kıymet İstatistikleri yayımlandı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2025 vadeli eurobond ihracında değişime tabi olmayan nakit finansman kısmına ihraç tutarının 3 katına yakın talep geldiğini duyurdu.

Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde, yapay zeka gibi yeni teknolojilerin finansal sistemde potansiyel riskler ve kırılganlıklar oluşturduğunu belirtti.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, New York'ta düzenlenen 10. Hazine Piyasaları Konferansı'nda, finansal sistemin istikrarının önemine vurgu yaptı.

Meta, 2024 yılı için yapay zeka ve giyilebilir teknoloji ürünlerine yönelik 40 milyar dolarlık yatırım yapacağını bildirdi.

Keyifli okumalar.

• BİST 100 endeksi, günü yüzde 0.62 düşüşle, 9,829.19 puandan kapattı. Gün içerisinde en düşük 9,806.69, en yüksek 10,049.52 puanı gören BİST 100 endeksi, dünkü kapanışının (61.81) puan altına indi. Endeksin dolar bazında değeri ise 287.74$ seviyesinde bulunuyor.

Menkul Kıymet İstatistikleri yayımlandı;

t/tr/tcmb+tr/main+menu/istatistikler/parasal+ve+finansal+istatistikler/menkul+kiymet+istatistikle
Yurt dışında yerleşik kişiler piyasa fiyatı ve kur hareketlerinden arındırılmış verilerle 20 Eylül haftasında 96,1 milyon dolar net hisse alımı yaptı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından açıklanan verilere göre, aynı hafta DİBS (Kesin Alım) net satımları 1 milyar 582 milyon dolar oldu.

TÜRKİYE GÜNDEMİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD ziyareti sırasında gazetecilere önemli açıklamalarda bulundu. Türkiye'nin BRICS ve ASEAN üyeliği ile ilgili olarak, bu üyeliklerin Türkiye'nin uluslararası ilişkilerinde yeni dinamikler oluşturacağını belirtti. NATO üyesi olmanın Türkiye'nin Türk ve İslam dünyası ile bağlarını koparmadığına dikkat çeken Erdoğan, bu yapıların ekonomik işbirliklerini geliştirmek için fırsatlar sunduğunu vurguladı. Ayrıca, muhalefetin yeni anayasa sürecindeki tutumunu eleştirerek, Türkiye’nin geleceği için sivil ve kapsayıcı bir anayasaya ihtiyaç duyulduğunu ifade etti.

Erdoğan, Türkiye'nin ekonomi programına ve enflasyonla mücadeleye dair de bilgiler verdi. Kalıcı bir dezenflasyon sürecinin başlatıldığını ve bu konuda uluslararası kuruluşların olumlu geri dönüşler verdiğini belirtti. Ayrıca, AK Parti'nin değişim sürecine değinerek, milletin mesajını doğru şekilde okuyarak bir yeniden doğuş hamlesi gerçekleştirdiklerini söyledi. İç cepheye önem vererek, birlik ve beraberlik vurgusu yaptı; zorlukların üstesinden gelme kararlılığını yineledi.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ABD doları cinsinden 10 yıl vadeli 3,5 milyar dolar tutarında tahvil ihracını başarıyla tamamladıklarını açıkladı. Bu işlemle birlikte 1,6 milyar dolar nakit finansman sağlandığını belirten Şimşek, ayrıca yükümlülük yönetimi işlemi gerçekleştirdiklerini ve 2025 sonuna kadar yapılması planlanan yaklaşık 1,9 milyar dolar anapara geri ödemesinin 2035 yılına ötelendiğini ifade etti.

Şimşek, dış finansmanda iki başarılı işlem yapıldığını vurgulayarak, ABD Hazinesi'nin benzer tahvilinin prim farkının 300 baz puanın altına düştüğünü de belirtti. Bu işlemlerin, dış borç stokunun vadesini uzatıp itfa profilini dengeleyerek uluslararası yatırımcıların güvenini pekiştirdiğini dile getirdi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 20 Eylül haftasında brüt rezervlerin 156,4 milyar dolara çıkarak rekor kırdığını açıkladı. Önceki hafta bu rakam 153,6 milyar dolar seviyesindeydi. Net rezervler de 48,8 milyar dolardan 51,8 milyar dolara yükseldi; swap hariç net rezervler ise 26,5 milyar dolardan 29,4 milyar dolara arttı.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, sosyal medya hesabından rezervlerin uluslararası standartlara göre yeterliliğinin eşik seviyeyi aştığını belirtti. Brüt rezervlerin tarihi zirveye ulaştığını ve swap hariç net rezervlerin geçen yılın Mayıs ayına göre 90,5 milyar dolar artış gösterdiğini vurguladı. Bu gelişmelerin cari açığın azalması ve rezervlerin artmasıyla finansal istikrarı güçlendirdiğini ifade etti.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, son toplantısının özetlerinde enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarının dezenflasyon sürecindeki risk unsurları olarak kalmaya devam ettiğini vurguladı. Eylül ayı için öngörüler, mevsimsel etkilerden arındırılmış tüketici enflasyonunun yavaşlayacağına işaret ediyor. Temel mal enflasyonunun düşük seyretmeye devam ettiği, ancak hizmet enflasyonundaki iyileşmenin son çeyrekte gerçekleşmesi bekleniyor.

TCMB, dönemsel fiyatlama ve geriye dönük endeksleme davranışlarının etkili olduğu kalemlerdeki fiyat uyarlamalarının büyük ölçüde tamamlandığını, kiralarda da kısmi iyileşme yaşandığını belirtti. Bu durum, hizmet grubu enflasyonunun son çeyrekte daha ılımlı bir seyir izlemesini mümkün kılabilir. Ayrıca, Eylül ayında hizmet enflasyonu üzerinde okula dönüş etkisinin belirgin olduğu ifade edildi. Merkez Bankası, çekirdek göstergelerin aylık enflasyonunun ortalama olarak yatay seyretmesini öngörüyor.

Kur korumalı mevduatlarda düşüş ivmesi yeniden hızlandı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, 20 Eylül haftasında kur korumalı mevduatlar 30,4 milyar TL azalarak 1,53 trilyon TL seviyesine geriledi. Bu, son bir ay içinde görülen en hızlı düşüş olarak kaydedildi. Döviz mevduatlarında ise durum farklılık gösteriyor. Pariteden arındırılmış verilere göre, gerçek kişilerin döviz mevduatlarında 50 milyon dolarlık bir gerileme yaşanırken, tüzel kişilerin mevduatlarında 1,3 milyar dolarlık bir artış gözlemlendi.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, eurobond ihracının detaylarını açıkladı. 25 Eylül'de sonuçlanan işlemde, 10 yıl vadeli (Ocak 2035) dolar cinsinden 3,5 milyar dolar tutarında tahvil ihraç edildi. Bu ihraç tutarının 3 Ekim 2024 tarihinde hesaplara gireceği belirtildi. Tahvilin kupon oranı %6,50, getiri oranı ise %6,75 olarak belirlendi.

Yeni tahvil ihracıyla eş zamanlı olarak yapılan yükümlülük yönetimi işlemi çerçevesinde, 2024-2026 vadeleri arasındaki altı tahvil, yeni ihraç edilen tahvil ile değiştirilebileceği gibi nakit karşılığı geri alınabilecekti. İhraç edilen tahvilin yaklaşık 1,85 milyar doları yükümlülük yönetimi kapsamında kullanılırken, kalan miktar nakit finansman olarak temin edildi. Yatırımcılar arasında bu yeni ihraç için büyük bir talep oluştu; toplam talep, ihraç tutarının yaklaşık üç katına ulaştı. İhraç edilen tahvilin dağılımı ise %40 ABD, %36 Birleşik Krallık ve %11 diğer Avrupa ülkelerine yapıldı. Bu işlemlerle 2024 ve 2025 yıllarında yapılacak anapara itfaları, 2035 yılına ötelendi.

DÜNYA GÜNDEMİ

Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde, yapay zeka gibi yeni teknolojilerin finansal sistemde potansiyel riskler ve kırılganlıklar oluşturduğunu belirtti. Frankfurt'ta düzenlenen Avrupa Sistemik Risk Kurulu yıllık konferansında konuşan Lagarde, jeopolitik değişimler ve iklim gibi yapısal dönüşümlerin makro ihtiyati politikada yeni zorluklar ortaya koyduğunu ifade etti. Bu dönüşümlerin henüz mevcut politikalarla tam olarak yansımadığını, ancak finansal istikrarı önemli ölçüde etkilediğini vurguladı.

Lagarde, yeni teknolojilerin risklerini azaltmak için makro ihtiyati politikaların bu yenilikleri benimsemesi gerektiğini söyledi. Özellikle kripto varlıklarla ilgili zayıf temeller ve etkisiz doğrulama yöntemlerine dikkat çekti. Yapay zekanın finansal sistemde dönüşüm potansiyeli olduğunu belirten Lagarde, analitik yapay zeka modellerinin dolandırıcılık tespiti ve kredi değerlendirmesi gibi alanlarda yardımcı olabileceğini kaydetti. Ancak, bu teknolojilere artan güvenin yeni kırılganlıklar yaratabileceği konusunda uyardı. Ayrıca, kuantum hesaplama gibi gelişmelerin şifreleme tabanlı finansal sistem için ciddi tehditler oluşturabileceğine işaret etti.

ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, New York'ta düzenlenen 10. Hazine Piyasaları Konferansı'nda, finansal sistemin istikrarının önemine vurgu yaptı. Yellen, güçlü bir hazine piyasasının doların küresel işlemlerdeki rolünü desteklediğini ve bu nedenle diğer kurumlarla işbirliğinin kritik olduğunu ifade etti. Dayanıklı bir finansal sistem oluşturmanın sürekli bir süreç olduğunu belirterek, uygun düzenlemelerin inovasyon ve büyümeyi desteklemedeki rolüne dikkat çekti.

Yellen, enflasyonun kontrol altına alındığını düşündüğünü ve mevcut verilerin ekonominin yumuşak iniş yolunda olduğunu gösterdiğini söyledi. İş gücü piyasasında bazı gevşeklikler gözlemlediklerini belirten Yellen, konut maliyetlerinin enflasyondaki en büyük bileşen olduğunu ve fiyatların düşmesinin Fed'in %2 hedefine ulaşmasına yardımcı olacağını düşündüğünü aktardı. Ayrıca, faiz oranlarının indirilmesi konusundaki belirsizliklere rağmen, Fed'in daha fazla indirim öngördüğünü kaydetti.

Meta, yapay zeka ve giyilebilir teknoloji ürünlerine yönelik yatırımlarını artırıyor. CEO Mark Zuckerberg, Connect 2024 etkinliğinde yeni artırılmış gerçeklik gözlüğü "Orion"u tanıtarak, bu gözlüklerin fiziksel dünyaya hologramlar ekleyeceğini vurguladı. Orion, Mikro LED projektörler ve özel silikon çiplerle çalışıyor, kullanıcılar el hareketleri ve ses komutlarıyla etkileşimde bulunabiliyor. Ayrıca, yeni Quest 3S VR başlığı da tanıtıldı ve Meta'nın Ray-Ban akıllı gözlüklerine yeni hatırlatıcılar ve yapay zeka destekli QR kod tarama özellikleri eklendi.

Meta, yapay zeka alanında da ilerlemeler kaydetti; Llama 3.2 isimli açık kaynaklı modeli tanıtarak, geliştiricilere daha gelişmiş uygulamalar oluşturma imkanı sundu. Şirket, yeni yapay zeka asistanı "Meta AI" ile sesli komut özelliklerini genişletti. Kullanıcılar, sosyal medya akışlarında "Imagined for you" adlı bölümde Meta AI tarafından oluşturulan içerikleri görebilecek. 2024 yılı için 40 milyar dolarlık bir yatırım bütçesi belirleyen Meta, artırılmış gerçeklik ve yapay zeka teknolojilerine büyük kaynak ayırmaya devam ediyor.

BİST