📈 Dış ticaret verileri açıklandı; ihracat artarken cari açık da arttı

Günaydın.

3 Aralık Salı Tepe Noktası Bülteni’nde bugün;

• Türkiye’nin ihracatı Kasım ayında toplamda yüzde 2,5 artışla 238,5 milyar dolar oldu

• TİM Başkanı Gültepe: 120 ülkeye ihracatımızı artırdık

• Türkiye'nin dış ticaret açığı Kasım ayında arttı

• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın brüt rezervleri, 29 Kasım haftasında artış gösterdi

• Büyük Merkez bankalarının faiz kararları ve değerlendirmesi

• Fransa'da hükümet, 2025 bütçesi konusunda Ulusal Meclis'te çoğunluğun desteğini alamadı

• Avro Bölgesi'nde işsizlik oranı ekimde sabit kaldı

Bu hafta piyasalarda takip edilecek veriler;

• Yurt içinde enflasyonun yanı sıra finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlıkları,

• Yurt dışında ise ABD'de JOLTS açık iş sayısı

Keyifli okumalar.

• BİST 100 endeksi, günü yüzde 0.30 artışla, 9,681.11 puandan kapattı. Gün içerisinde en düşük 9,573.86, en yüksek 9,703.24 puanı gören BİST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 29,11 puan artarken, toplam işlem hacmi 80,9 milyar lira oldu. Endeksin dolar bazında değeri ise 278.95$ seviyesinde bulunuyor.

• Bankacılık endeksi yüzde 0,30, holding endeksi yüzde 0,56 değer kaybetti.

• Sektör endeksleri arasında en çok kazandıran yüzde 2,05 ile ticaret, en çok kaybettiren yüzde 1,34 ile sigorta oldu.

TÜRKİYE GÜNDEMİ

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Kasım ayı dış ticaret rakamlarını Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mustafa Gültepe ile düzenlediği basın toplantısında açıkladı. Türkiye'nin ekonomik hedeflerinin, üretim, istihdam ve ihracat artışı ile cari açığı sürdürülebilir şekilde azaltmak olduğunu belirten Bolat, bu yılın 11 ayında ihracatta artış ve ithalatta azalış yaşandığını, bunun Türkiye'nin dış ticaret açığını ve cari işlemler açığını hızla azalttığını söyledi. Kasım ayında ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,1 azalarak 22,3 milyar dolara geriledi, ancak yıl genelinde ihracat artışı devam etti. İthalatta ise yüzde 6,4 azalma ile 311,7 milyar dolara düşüş yaşandı.

Bolat, Türkiye'nin ihracatının en çok arttığı sektörlerin otomotiv, demir-çelik ve kimyevi maddeler olduğunu, en fazla azalış yaşanan sektörlerin ise hazır giyim ve konfeksiyon, zeytin ve zeytinyağı gibi ürünler olduğunu belirtti. Ayrıca, Türkiye'nin en büyük ticaret ortağı Avrupa Birliği'ne yapılan ihracatın arttığını, ancak bazı ülkelerle ihracatın düştüğünü ifade etti. Bolat, yıl sonuna kadar dış ticaret açığının 80 milyar doların altında tutulmasını hedeflediklerini ve önümüzdeki yıl ihracat teşvikleri ile yeni programlar açıklamayı planladıklarını vurguladı.

Türkiye'nin dış ticaret açığı, Kasım ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23,3 artarak 7,36 milyar dolara yükseldi. Ticaret Bakanlığı'nın verilerine göre, Kasım ayında ihracat 22,3 milyar dolar ile yüzde 3,1 azaldı. Aynı dönemde ithalat ise yüzde 2,4 artarak 29,7 milyar dolara çıktı. Bu gelişmelerin arkasında, enerji ve altın ihracatındaki düşüş ve euro/dolar paritesindeki etkiler yer alıyor. Ocak-Kasım döneminde ise Türkiye'nin ihracatı yüzde 2,5 artarak 238,5 milyar dolara ulaşırken, ithalatı yüzde 6,4 azalarak 311,7 milyar dolara geriledi. Bu durum, dış ticaret açığının yıllık bazda yüzde 27 azalmasına katkı sağladı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) brüt rezervleri, 29 Kasım haftasında 1,1 milyar dolar artarak 157,8 milyar dolara ulaştı. Swap hariç net rezervler ise 3,3 milyar dolar artışla 45,2 milyar dolara yükseldi. BV Portföy Ekonomisti Ali Orhan Yalçınkaya'nın hesaplamalarına göre, net uluslararası rezervlerin 3,5 milyar dolar artarak 64,3 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Swap hariç net rezervlerdeki artış, bir önceki haftaya göre 3,5 milyar dolar olarak kaydedildi.

DÜNYA GÜNDEMİ

Kasım ayında büyük merkez bankaları, para politikalarını gevşetmeye devam etti. ABD Merkez Bankası (Fed), yılın ikinci faiz indirimini gerçekleştirerek politika faizini 25 baz puan düşürerek yüzde 4,50-4,75 aralığına çekti. İngiltere Merkez Bankası (BoE), Güney Kore Merkez Bankası, İsveç Merkez Bankası (Riksbank), Çek Cumhuriyeti Merkez Bankası ve Yeni Zelanda Merkez Bankası da faiz indirimine gitti. Ancak, Çin Merkez Bankası (PBoC) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) politika faizlerini sabit tuttu.

Kasım ayında büyük merkez bankalarının para politikalarını gevşetmeye devam etmesi, dünya genelinde ekonomik büyümeyi desteklemek amacıyla uygulanan genişlemeci politikaların bir yansıması olarak değerlendirilebilir. ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz indirimi, özellikle ekonomik büyüme ve enflasyon arasındaki dengeyi sağlamak adına atılan önemli bir adım olarak öne çıkıyor. Ancak, enflasyon hedefinin hala tam anlamıyla ulaşılmadığı belirtiliyor, bu da ilerleyen aylarda daha fazla faiz indirimi olabileceği sinyali veriyor.

İngiltere Merkez Bankası (BoE) ve diğer merkez bankalarının faiz indirimleri, enflasyonist baskıların devam ettiği bir ortamda, ekonomik faaliyetlerin canlanması için önemli bir adım. Ancak, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Çin Merkez Bankası (PBoC) gibi bazı merkez bankalarının faiz oranlarını değiştirmemesi, bu ülkelerdeki ekonomik durumun farklı dinamiklere sahip olduğunu gösteriyor. Özellikle TCMB'nin sabit tutma kararı, Türk ekonomisinde enflasyonun düşüş eğiliminde olmasıyla bağlantılı olarak mantıklı bir hareket olarak değerlendirilebilir.

Fransa'da aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) Partisi, hükümete karşı güvensizlik önergesi vereceğini açıkladı. Parti, hükümetin 2025 bütçesi konusunda taleplerine karşılık vermemesi üzerine Başbakan Michel Barnier'e karşı gensoru önergesi sunmaya hazırlanıyor. Ayrıca, solcu Yeni Halk Cephesi (NFP) de benzer bir önerge sunacaklarını belirtti. Ulusal Birlik, solcu ittifakın gensoru önergesine de destek vereceğini duyurdu. Başbakan Barnier, bütçe konusunda müzakerelerin sonuna gelindiğini ve muhalefetin hükümeti düşürme tehditlerini kabul edemeyeceklerini vurguladı. Eğer RN ve NFP eş zamanlı olarak destek verirse, Fransa'da hükümetin düşmesi mümkün görünüyor.

Avro Bölgesi'nde işsizlik oranı, Ekim ayında yüzde 6,3 seviyesinde sabit kaldı. Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından açıklanan verilere göre, AB'de işsizlik oranı Eylül ayında yüzde 5,9 iken, Ekim'de değişiklik göstermedi. Avro Bölgesi'ndeki işsizlik oranı, geçen yılın aynı dönemine göre düşüş gösterdi; 2023 Ekim'inde oran yüzde 6,6 idi. Ekim ayında, İspanya'da işsizlik oranı yüzde 11,2, Yunanistan'da yüzde 9,8, İsveç ve Finlandiya'da ise yüzde 8,5 oldu. AB genelinde işsiz sayısı 12 milyon 971 bine ulaşırken, genç işsizlik oranı AB'de yüzde 15,2, Avro Bölgesi'nde ise yüzde 15 olarak ölçüldü.

BİST