🏛 Dünya ABD seçimlerini bekliyor

Günaydın.

6 Kasım Çarşamba Tepe Noktası Bülteni’nde bugün;

Yurt içi;

• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Ekim ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'nda enflasyonda yavaşlama olduğuna dikkat çekti

• Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2023 Kamu İşletmeleri Raporu'nu açıkladı

• İslam Kalkınma Bankası Başkanı Al Jasser ile Bakan Şimşek'ten iki yeni finansman anlaşması

Yurt dışı;

• Fitch Ratings, Çin'de deflasyon riskinin yerleşik hale geldiğini bildirdi

• ABD'de dış ticaret açığı arttı

• ABD'de ISM hizmet endeksi Ekim'de yükseldi

Değerlendirme

• Morgan Stanley’den "Türkiye ekonomisi: Göründüğünden daha iyi" raporu

Bugün piyasalarda takip edilecek veriler;

• Yurt dışında ise ABD başkanlık seçimlerinin yanı sıra Avro Bölgesi'nde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), ABD'de, Avro Bölgesi'nde ve Almanya'da hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), Almanya'da fabrika siparişleri, Japonya Merkez Bankası (BoJ) toplantı

Keyifli okumalar.

• BİST 100 endeksi, günü yüzde 0.52 düşüşle, 8,618.57 puandan kapattı. Gün içerisinde en düşük 8,566.62, en yüksek 8,729.63 puanı gören BİST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 45,31 puan azalırken, toplam işlem hacmi 67,8 milyar lira oldu. Endeksin dolar bazında değeri ise 250.95$ seviyesinde bulunuyor.

• Bankacılık endeksi yüzde 1,56, holding endeksi yüzde 0,44 değer kaybetti.

• Sektör endeksleri arasında en çok kazandıran yüzde 1,91 ile orman kağıt basım, en çok kaybettiren yüzde 2,68 ile gıda içecek oldu.

TÜRKİYE GÜNDEMİ

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Ekim ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'nu yayımlayarak enflasyonun kompozisyonunda önemli değişiklikler olduğunu bildirdi. Ekim ayında, gıda fiyatlarında özellikle taze meyve ve sebze kaynaklı güçlü artışlar görülürken, diğer ana gruplarda fiyatlar geriledi. Para politikasının etkisiyle temel mal ve talebe duyarlı hizmetlerde daha ılımlı bir görünüm yaşanırken, yıllık enflasyonda genel bir yavaşlama gözlemlendi. Temel mal grubu, giyim ve ayakkabı alt grubundaki mevsimsel artışa rağmen, diğer alt gruplarda daha düşük enflasyon gösterdi.

Ekim ayında, hizmet fiyatları yüzde 1,95 artarken, yıllık enflasyon yüzde 69,78'e geriledi. Ulaştırma, eğitim, kira ve lokanta-otel alt gruplarındaki düşüşler, hizmet grubunun fiyat artışlarını sınırladı. Enerji fiyatları ise yüzde 1,35 artarak yıllık enflasyonu yüzde 59,37’ye düşürdü. Ayrıca, işlenmemiş gıda fiyatlarındaki yükseliş, gıda enflasyonunu etkileyerek yüzde 4,33 artış sağladı. İşlenmiş gıda fiyatları ise bir önceki aya göre hızlanarak yüzde 2,22 oranında arttı.

TCMB, enflasyonun ana eğiliminde yavaşlama olduğuna dikkat çekti. Üretici fiyatları da aylık yüzde 1,29 artarken, yıllık enflasyon 0,85 puan düşerek yüzde 32,24'e geriledi. Dayanıklı tüketim mallarındaki fiyat artışları dikkat çekerken, enerji fiyatlarındaki düşüş sınırlayıcı bir rol oynadı. Ekim ayında, temel mal, hizmet ve enerji gruplarındaki fiyat hareketleri, enflasyonun genel yönü üzerinde etkili oldu.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2023 Kamu İşletmeleri Raporu'nu açıkladı. Rapora göre, Kamu İktisadi Teşebbüslerinin (KİT) brüt satışları bir önceki yıla göre yüzde 13,9 artarak 1,3 trilyon liraya ulaşırken, toplam aktif büyüklüğü ise yüzde 157,5 artarak 2,9 trilyon lira oldu. KİT'lerin faaliyet karı 159,3 milyar lira olurken, net kar ise 74,7 milyar lira olarak gerçekleşti. Ayrıca, KİT'lerin istihdam giderleri bir önceki yıla göre yüzde 109,7 artarak 62 milyar liraya çıktı ve 2023'te işverene maliyet ortalamaları, memur ve işçiler için sırasıyla 41 bin 825 lira ve 61 bin 777 lira oldu.

Türkiye, İslam Kalkınma Bankası (İKB) ile iki önemli finansman anlaşması imzaladı. İlk anlaşma, Türk Eximbank tarafından Hazine garantisi altında sağlanan 100 milyon dolar tutarında bir kredi için yapıldı. Bu kredi, deprem bölgesindeki ihracatçıların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kullanılacak. İkinci anlaşma ise Divriği-Kars Demir Yolu Projesi için imzalandı. 246,4 milyon euroluk bu proje, fosil yakıt tüketimini azaltmayı, hattın kapasitesini artırmayı ve ulaşım sürelerini kısaltmayı hedefliyor. Dünya ve Asya Altyapı Yatırım Bankası da projeye eş finansman sağlayacak.

DÜNYA GÜNDEMİ

Fitch Ratings, Çin ekonomisinde deflasyon riskinin yerleşik hale geldiğini belirtti. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşunun açıklamasına göre, Çin'in iç ekonomisindeki mevcut eğilimler, mali ve parasal teşviklerin talebi desteklemesine rağmen, fiyat düşüşlerinin devam etmesine yol açabilecek potansiyel bir risk oluşturuyor. Çin'de enflasyonun önümüzdeki iki yıl içinde yüzde 1,5'in altında kalması beklenirken, iç talebin zayıflığı ve emlak sektöründeki uzun süreli gerileme büyüme için tehdit oluşturuyor. Ayrıca, Fitch, küresel ekonominin 2025'te yavaşlayacağı öngörüsünde bulunarak, dış talebin ihracat büyümesini kısıtlayacağını ifade etti. Maliye politikasının daha destekleyici olması gerektiği vurgulandı, ancak bu politikanın nötr kalması durumunda büyüme ve fiyat dinamikleri açısından ciddi bir risk doğurabileceği uyarısında bulunuldu.

ABD'de dış ticaret açığı, Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 19,2 oranında artarak 84,4 milyar dolara yükseldi. Bu artış, özellikle ithalatın 10,3 milyar dolar artarak 352,3 milyar dolara ulaşmasından kaynaklandı. İhracat ise 267,9 milyar dolar olarak kaydedildi, bu da bir önceki aya göre 3,2 milyar dolar daha düşük bir seviyeyi işaret etti. Eylül ayında mal dış ticaret açığı 109 milyar dolara çıkarken, hizmet dış ticaretinde 24,6 milyar dolar fazla verildi. Yılbaşından bu yana mal ve hizmet açığı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,8 oranında artarken, ithalatın ihracattan daha hızlı büyüdüğü gözlemlendi.

ABD'de Tedarik Yönetim Enstitüsü (ISM) hizmet sektörü Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), Ekim ayında bir önceki aya göre 1,1 puan artarak 56'ya yükseldi ve piyasa beklentilerinin üzerinde bir performans gösterdi. Bu değer, Temmuz 2022'den bu yana en yüksek seviyeyi işaret ederken, hizmet sektöründeki büyümeye de işaret ediyor. Eylül ayında 54,9 olan endeks, üretim ve yeni siparişlerde düşüş yaşanmasına rağmen, istihdam endeksinde 4,9 puanlık bir artışla 53'e yükseldi. Öte yandan, S&P Global'in açıkladığı nihai hizmet sektörü PMI verisi, önceki verinin 0,2 puan altında kalarak 55'e geriledi. İmalat ve hizmet sektörlerini kapsayan bileşik PMI ise Ekim ayında 54,1'e çıkarak genişlemeyi sürdürdü.

Morgan Stanley, Ekim ayı enflasyon verilerini değerlendirdiği raporunda, Türkiye'deki 2024 enflasyon tahminini yüzde 44'e yükseltti. Ekim ayında enflasyon, beklenenin üzerinde yüzde 2,9 arttı ve yıllık bazda yüzde 48,3’e gerileyerek bir önceki ayın seviyesinin altına indi. Ancak, işlenmemiş gıda fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle manşet enflasyon beklentileri aştı. Giyim fiyatlarındaki artış ve hizmet enflasyonundaki yavaşlama da dikkat çekti. Morgan Stanley, TCMB’nin yıl sonu enflasyon tahminini yukarı çekmesinin ve 2025 için enflasyon beklentisini yüzde 17-18 arasında güncellemesinin olası olduğunu belirtti.

Rapora göre, Ekim ayındaki yüksek enflasyon, aralık ayında faiz indirimi ihtimalini zayıflattı. Ayrıca, TCMB’nin yıl sonu için enflasyon tahmininde bir revizyon yapması bekleniyor. 2025 yılı için Morgan Stanley, yüzde 25’lik bir enflasyon tahminine sahipken, TCMB’nin beklentisini yüzde 14-17,5 arasında öngörüyor. Morgan Stanley, TCMB’nin kademeli faiz indirimlerine devam etmesiyle birlikte, 2025 sonu enflasyonunun daha düşük seviyelere inebileceğini ifade etti.

BİST