🏆 Eylül ayının en çok kazandıran yatırım aracı; külçe altın

Günaydın.

9 Ekim Çarşamba Tepe Noktası Bülteni’nde bugün;

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredileri günlük limitlerini 3 milyar TL’den 4 milyar TL’ye yükseltti.

İSO Türkiye İhracat İklimi Endeksi eylülde 50,5 oldu, aylık bazda ılımlı bir iyileşme gösterdi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan açıklamaya göre, aylık en yüksek reel getiri külçe altında oldu.

Dünya Bankası yayımladığı raporda Doğu Asya ve Pasifik ekonomilerinin büyümesinin pandemi öncesine göre yavaşladığını belirtti.

ABD’de dış ticaret açığı, Ağustos'ta bir önceki aya göre yüzde 10,8 düşerek 78,9 milyar dolardan 70,4 milyar dolara geriledi.

Çin, elektrikli araç tarifeleri nedeniyle Türkiye aleyhine Dünya Ticaret Örgütü'ne (DTÖ) şikayette bulundu.

Yapay zeka bilişim patlaması, enerji tüketimi konusunda endişeleri artırdı, Nvidia bu endişelere karşı açıklamalarda bulundu.

Keyifli okumalar.

• BİST 100 endeksi, günü yüzde 0.15 artışla, 9,044.89 puandan kapattı. Gün içerisinde en düşük 8,978.13, en yüksek 9,152.68 puanı gören BİST 100 endeksi, dünkü kapanışının 13.25 puan üzerine çıktı. Endeksin dolar bazında değeri ise 263.91$ seviyesinde bulunuyor.

  
  

TÜRKİYE GÜNDEMİ

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredilerinin günlük limitini 3 milyar TL'den 4 milyar TL'ye yükseltti. Yeni uygulamada, firmaların net ihracatçılık koşulu yerine katma değerli ihracatı öne çıkaran bir skorlama modeli benimseniyor. Bu modelde, firmaların ihracatçılık durumları yanı sıra, ihraç edilen ürünlerin çeşitliliği, teknolojik düzeyi ve firma ölçeği gibi kriterler de dikkate alınacak.

Yeni skorlama modeline geçiş için firmalara 3 aylık bir süre tanınırken, uygulama 13 Ocak 2025'te başlayacak. Düşük ihracat skoruna sahip firmalara ise, 2025 yılı sonuna kadar mevcut reeskont kredilerini yenileme hakkı verildi. Bu değişiklikle, kredilerin daha hedefli bir şekilde kullandırılması ve yüksek teknolojili, katma değerli üretim yapan firmaların daha fazla desteklenmesi amaçlanıyor.

İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından açıklanan Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi, Eylül ayında 50,5 seviyesine ulaşarak aylık bazda ılımlı bir iyileşme gösterdi. Bu, dokuz aydır devam eden bir güçlenme eğilimini işaret etse de, endeks Ağustos’taki 51,3 seviyesinin altında kalarak en düşük değerini aldı. Eylül'de Türk imalatçılarının en büyük on ihracat pazarında en hızlı büyüme Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) gerçekleşirken, Birleşik Krallık ve ABD’deki büyüme ise ivme kaybetti.

Ancak, imalat sanayi sektörünün en büyük on ihracat pazarından altısında ekonomik aktivite yılın üçüncü çeyreğini daralmayla kapattı. Almanya ve Romanya gibi ülkelerde ekonomik gerileme sürerken, Fransa, İtalya ve Rusya’da da daralma kaydedildi. S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, bazı pazarların büyüme göstermesine rağmen genel talep koşullarının karmaşık bir tablo oluşturduğunu belirtti ve yılın son çeyreğinde küresel ekonomik büyümenin yeniden canlanmasını umut ettiklerini vurguladı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Eylül ayı finansal yatırım araçlarının reel getiri oranlarını açıkladı. Külçe altın, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde yüzde 4,67, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise yüzde 3,04 oranlarıyla en yüksek reel getiriyi sağladı. Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde, mevduat faizi (brüt) yüzde 1,90, euro yüzde 0,63 ve Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) yüzde 0,50 oranında yatırımcıya kazandırdı; ancak dolar ve BIST 100 endeksi kaybettirdi.

Eylül ayında, en yüksek kazancı külçe altın sağlarken, BIST 100 endeksi Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 10,67 oranında kaybettirdi. Altı aylık değerlendirmede, mevduat faizi Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 7,87 ile en yüksek reel getiriyi sağlarken, dolar en çok kaybettiren araç oldu. Yıllık değerlendirmede de külçe altın en yüksek reel getiriyi sunarak, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 28,25, TÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 14,27 oranında kazandırdı. Diğer yatırım araçları ise her iki endeksle indirgendiğinde kayıplar yaşadı.

DÜNYA GÜNDEMİ

Dünya Bankası, Doğu Asya ve Pasifik ekonomilerine dair "İşler ve Teknoloji" başlıklı raporunu yayımladı. Rapora göre, bu yıl gelişmekte olan Doğu Asya ve Pasifik bölgesi ekonomisi, dünyanın geri kalanına göre daha hızlı büyümeye devam ediyor, ancak büyüme hızı pandemi öncesine kıyasla daha yavaş. Bölgenin bu yıl yüzde 4,8, gelecek yıl ise yüzde 4,4 büyümesi bekleniyor.

Raporda, bölgenin en büyük ekonomisi Çin'in emlak piyasasındaki zayıflıklar, düşük tüketici güveni, yaşlanan nüfus ve küresel gerginlikler gibi yapısal zorluklarla karşılaştığı ifade ediliyor. Çin'in büyüme hızının bu yıl yüzde 4,8'den gelecek yıl yüzde 4,3'e düşmesi bekleniyor. Ayrıca, son mali desteklerin kısa vadeli büyümeyi artırabileceği, ancak uzun vadeli büyümenin daha derin yapısal reformlara bağlı olduğu vurgulanıyor. Raporda, Çin’in otuz yıldır komşularına sağladığı faydanın azalması ve bölgenin uzun süredir ertelenen reformları hayata geçirerek iç dinamiklerini güçlendirmesi gerektiği belirtiliyor. Bununla birlikte, ABD ile Çin arasındaki ticari gerginliklerin, Vietnam gibi ülkeler için küresel değer zincirlerinde daha derinleşme fırsatları sunduğu aktarılıyor.

ABD Ticaret Bakanlığı, Ağustos ayına ait dış ticaret verilerini açıkladı. Dış ticaret açığı, Ağustos'ta bir önceki aya göre yüzde 10,8 düşerek 78,9 milyar dolardan 70,4 milyar dolara geriledi. Bu dönemde ithalat, yüzde 0,9 düşüşle 345,40 milyar dolardan 342,19 milyar dolara indi. İthalattaki düşüşte petrol fiyatlarındaki geri çekilme etkili oldu. İhracat ise yüzde 2 artış göstererek 266,48 milyar dolardan 271,76 milyar dolara yükseldi. Dış açığın 8,5 milyar dolarlık daralması, Mart 2023'ten beri en büyük düşüş olarak kaydedildi.

Çin Ticaret Bakanlığı, Türkiye'nin şarj edilebilir hibrit araçlara yönelik ek gümrük vergisi ve ithalat lisansı önlemleri konusunda Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) nezdinde konsültasyona gitmesi için talepte bulundu. Bakanlık sözcüsü, Türkiye'nin Çin'de üretilen elektrikli araçlara karşı 'ayrımcı önlemler' aldığını belirterek Türkiye'yi DTÖ kurallarını ihlal etmekle suçladı.

Türkiye, Eylül ayında Çin'den ithal edilen elektrikli araçların ithalatına yönelik katı şartları şarj edilebilir hibrit otomobilleri ve ticari araçları kapsayacak şekilde genişletti. Ayrıca, Haziran ayında da Çin'den ithal akaryakıt ve hibrit motorlu araçlara ek gümrük vergisi getirilmişti. Çin Ticaret Bakanlığı, Türkiye'nin bu kararlarını 'tipik bir korumacı önlem' olarak nitelendirerek, Türkiye'nin DTÖ yükümlülüklerine uygun hareket etmesi gerektiğini vurguladı. İki ülke arasındaki ticaret anlaşmazlıkları, DTÖ'nün uyuşmazlık çözüm mekanizması aracılığıyla çözülüyor.

Nvidia Corp., yapay zeka bilgisayarlarının elektrik talepleriyle ilgili endişelere yanıt olarak, en yeni Blackwell çiplerinin enerji verimliliğini vurguladı. Şirket, bu çiplerin OpenAI'nin GPT-4 yazılımını geliştirmek için 3 gigawatt enerjiye ihtiyaç duyacağını belirtirken, on yıl önce bu işlemin 5,500 gigawatt gerektirdiğini açıkladı. Nvidia Başkan Yardımcısı Bob Pette, platformun enerji verimliliği odaklı tasarlandığını ifade etti.

Şirket, özelleştirilmiş AI hizmetlerini hızla devreye almayı sağlayacak “ajans planları” geliştirdiğini duyurdu. Bu ajanslar, müşteri taleplerini karşılama, cihaz tasarımı veya ilaç keşfi gibi gerçek dünya görevlerini yerine getiren yazılımlardır. Nvidia, bu yazılımlar ve diğer ürünlerle AI kullanımını yaymayı hedefliyor.

Nvidia hisseleri, 2023'teki büyük yükselişin ardından değer kazandı ve şirket, AI'nın sağlık sektörünü dönüştürme potansiyeline dikkat çekti. Pette, on yıldır ilaç keşif işine odaklandıklarını ve bu kaymaya hazırlık yaptıklarını belirtti.

BİST