❗ Güney Kore'de Sıkıyönetim Krizi: Cumhurbaşkanı Yoon Kararını Geri Aldı

Günaydın.

4 Aralık Çarşamba Tepe Noktası Bülteni’nde bugün;

• Fitch Ratings: Türkiye'de 2025'te politika tutarlılığının artmasını bekliyoruz

• Aylık enflasyon Kasım'da beklentilere kıyasla sınırlı geriledi

• TCMB Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay yeniden Londra’da

• Güney Kore Cumhurbaşkanı Yoon, sıkıyönetim kararını kaldıracağını duyurdu, siyasi istikrar tehlikeye girdi

• Küresel borç üçüncü çeyrekte 320 trilyon doları aştı

• Global Menkul Değerler 2025 Strateji Raporu özeti

Bu hafta piyasalarda takip edilecek veriler;

• Yurt içinde fiyat gelişmeleri raporu, reel efektif döviz kuru,

• Yurt dışında ise Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde'ın açıklamaları, ABD'de ADP istihdam raporu, fabrika siparişleri, dünya genelinde açıklanacak hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI)

Keyifli okumalar.

• BİST 100 endeksi, günü yüzde 1.51 artışla, 9,827.23 puandan kapattı. Gün içerisinde en düşük 9,661.11, en yüksek 9,885.80 puanı gören BİST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 146,12 puan artarken, toplam işlem hacmi 108,9 milyar lira oldu. Endeksin dolar bazında değeri ise 282.89$ seviyesinde bulunuyor.

• Bankacılık endeksi yüzde 2,98, holding endeksi yüzde 1,21 değer kazandı.

• Sektör endeksleri arasında en çok kazandıran yüzde 3,58 ile gayrimenkul yatırım ortaklığı, tek kaybettiren yüzde 0,53 ile spor oldu.

TÜRKİYE GÜNDEMİ

Fitch Ratings, Türkiye’nin 2025 ekonomik görünümüyle ilgili yaptığı değerlendirmede, ülkenin sıkı para politikalarının ve bütçe açığındaki azalmaların, politika tutarlılığını artıracağını belirtti. Analize göre, Türkiye’nin ekonomi politikalarındaki dengelenme, dış kırılganlıkları azaltarak piyasa algısını iyileştirdi. Ancak, yüksek enflasyonun düşürülmesi için kararlı politikaların devam etmesi gerektiği vurgulandı.

Fitch, 2025'te Türkiye'nin ekonomi politikalarının daha fazla tutarlılık göstereceğini, bu sürecin sıkı para politikası ve rasyonel gelir politikalarıyla destekleneceğini ifade etti. Ayrıca, enflasyonun hala yüksek ve yapışkan olması nedeniyle, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın enflasyon tahminlerinde yukarı yönlü revizyon yapıldığına dikkat çekildi. Analiz, Türkiye’nin dış finansmana erişiminin ve para politikasının güvenirliğinin iyileşmeye devam edeceğini öngörüyor.

Kasım ayında Türkiye'de enflasyon, piyasa beklentilerinin üzerinde bir seviyeye çıkarak aylık yüzde 2,24 olarak kaydedildi. Ekim ayında aylık enflasyon yüzde 2,88 seviyesindeyken, Kasım'da yıllık enflasyon da yüzde 47,09'a yükseldi ve beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Verilere göre, çekirdek enflasyonun gerilemesi ve üretici fiyatlarında düşüş yaşanması dikkat çekti. Kasım ayında, en yüksek aylık artış gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 5,10 olarak görüldü.

Üretici fiyatlarındaki yıllık artış ise yüzde 29,47'ye gerileyerek, tüketici enflasyonunun altında kaldı. Bu durum, 17 aydır süregelen bir eğilimi sürdürüyor. Kasım ayında, İstanbul Ticaret Odası ve Türk-İş'in fiyat endeksleri daha ılımlı bir tabloya işaret etti. Ekonomistler, Kasım ayında enflasyondaki dalgalanmanın, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) hedeflediği alanı sağladığını belirtti. Ancak, gıda ve kira fiyatlarındaki artışın manşet enflasyonu yukarı çekmeye devam ettiği ifade edildi.

TCMB Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay, iki hafta arka arkaya Londra’ya ziyaret gerçekleştirdi. Akçay, Citi ve BofA Merrill Lynch’in düzenlediği konferanslarda, Türkiye’nin para politikası ve enflasyon görünümünü yatırımcılarla paylaşıyor. Bu ziyaret, Merkez Bankası’ndan faiz indirimi beklentilerinin arttığı bir dönemde, Kasım ayında açıklanan enflasyon verilerinin hemen ardından yapıldı. Akçay’ın konuşmalarında, enflasyondaki düşüş hızının yeterli olmadığına dair bir mesaj verdiği ve faiz indirimi konusunda temkinli olduğu izlenimi oluştu.

BofA’nın düzenlediği "Gelişen Piyasalar-2025’e Bakış" etkinliğinde, Türkiye'nin yanı sıra gelişmekte olan diğer bölgelerin ekonomik görünümleri ele alınacak. Etkinlikte, 2025 beklentileri, jeopolitik riskler ve ABD’nin ticaret politikalarının gelişen ekonomiler üzerindeki etkileri tartışılacak. Akçay’ın toplantılarında verdiği mesajlar, Merkez Bankası'nın faiz indirimi konusunda temkinli bir yaklaşım sergilediği yönünde. Bu süreç, özellikle enflasyon düşüşü beklenirken doğru bir iletişimle yönetilmesi gereken önemli bir dönem olarak öne çıkıyor.

DÜNYA GÜNDEMİ

Güney Kore Cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol, Salı günü ülkede ilan ettiği sıkıyönetim kararını, Parlamento'nun karşıt tepkisi üzerine kaldıracağını duyurdu. Yoon, Çarşamba sabahı yaptığı televizyon konuşmasında, "Ulusal Meclis'in talebini kabul ediyorum ve kabine toplantısında sıkıyönetimi kaldıracağım" dedi. Yoon, bu kararın, özellikle hükümetin muhalefetle yaşadığı politik anlaşmazlıklar nedeniyle atıldığı bir adım olduğunu belirtti. Bu gelişme, ülkede büyük bir şaşkınlık yaratırken, siyasi istikrarı ve Cumhurbaşkanı'nın geleceğini tehdit edebilecek bir durum ortaya çıkardı.

Yoon'un sıkıyönetimi ilan etme kararı, özellikle muhalefet partisiyle yaşadığı zorlu müzakereler ve uzlaşmazlıklar sonrasında geldi. Başkan, sıkıyönetim ilanını, ülkenin hükümet işleyişini felç etmeye yönelik hamleleri engellemek amacıyla aldığını belirtti. Ancak bu karar, yalnızca Güney Kore'deki iç politikayı değil, aynı zamanda yabancı yatırımcıları da şaşırttı. Güney Kore'deki en büyük işçi sendikası, Yoon'un bu kararına karşı genel grev çağrısı yaptı, bu da ülke çapında büyük bir protesto atmosferi yarattı.

Sıkıyönetim kararı, Yoon’un kendi partisi tarafından bile eleştirildi ve parti liderleri bu durumu engellemeye çalıştı. ABD de bu gelişmeleri endişeyle izledi. Yoon’un bu hamlesi, Kore ekonomisi ve güvenliği açısından da ciddi endişelere yol açtı. Zira Kuzey Kore'nin yükselen tehditleri ve Amerika'nın yeni ticaret politikaları, ülkenin geleceği için önemli bir belirsizlik yaratıyor. Yoon'un bu çalkantılı adımı, dış politikada önemli bir müttefik olan ABD'nin gözünde de şüphe uyandırdı.

Yoon’un bu adımı yalnızca iç siyasi istikrarsızlık yaratmakla kalmadı, aynı zamanda finansal piyasaları da olumsuz etkiledi. Güney Kore Wonu, küresel finansal krizden bu yana en büyük değer kaybını yaşadı, bu da ülkedeki ekonomik belirsizliği artırdı. Yoon'un güvenilirliğine dair soru işaretleri ve demokratik değerlere yönelik bu tehdit, Güney Kore'nin imajını zedeleyebilir. Sonuç olarak, bu ani ve radikal hareketin ülkedeki siyasi ve ekonomik ortam üzerindeki uzun vadeli etkileri merakla bekleniyor.

Küresel borç, 2024'ün üçüncü çeyreğinde 323 trilyon dolara çıkarak geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık 20 trilyon dolar arttı. Küresel borcun gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) oranı ise COVID-19 salgınındaki zirveden 30 puan daha düşük seviyelere geriledi. Türkiye, bu dönemde kamu borcunun GSYH'ye oranında en keskin düşüşü yaşadı. Yunanistan, Japonya ve Pakistan da benzer şekilde önemli borç azalmaları kaydetti.

Küresel borç seviyelerinin 2024 sonunda 320 trilyon dolara ulaşması ve 2025 ve sonrasında iklim harcamaları gibi etkenlerle artmaya devam etmesi bekleniyor. 2028 yılına kadar küresel kamu borcunun 130-170 trilyon dolara çıkabileceği öngörülüyor. Türkiye'de ise hanehalkı, finansal olmayan şirketler, kamu ve finansal şirketlere ait borçların GSYH'ye oranları geçen yıla kıyasla önemli düşüşler gösterdi. Ancak, artan ticaret gerginlikleri ve sıkılaşan kamu maliyesi ortamının büyüme beklentilerini zayıflatabileceği uyarısı yapıldı.

BİST

Rapora göre, 2025'in ilk yarısında enflasyonla mücadele nedeniyle sınırlı büyüme sürecek, ancak yılın ikinci yarısında enflasyon düşüşü ve faiz indirimlerinin etkisiyle ılımlı bir büyüme başlayacak. Enflasyonun 2025'te yıl sonunda %27,5 seviyelerine gerilemesi bekleniyor. Politika faizinin ise yıl sonunda %33,5'e inmesi öngörülüyor. BIST100 için %39 getiri potansiyeliyle hedef fiyat 13.450 olarak belirlenirken, bankacılık, çimento, enerji ve otomotiv gibi sektörler öne çıkıyor.