💰👮‍♂️ Servet Vergisi gelir mi?

Günaydın.

26 Mart Salı Tepe Noktası Bülteni’ni 12 dakikada okuyabilirsin.

Bugün Türkiye gündeminde borsa yatırımcılarının yakından tanıdığı Sasa Polyester’in sahibi olan Erdemoğlu ailesinden İbrahim Erdemoğlu’nun deprem yaralarının sarılması ve kentsel dönüşüm için kullanılmak üzere Servet Vergisi getirilmesi yönündeki tavsiye yorumları vardı. Erdemoğlu bunun dışında Dahilde İşleme Rejimi’nin kaldırılmasını da önermiş ve bu önerisinin Türk sanayisini daha hızlı çalıştıracağını, istihdamı artırıp ithalatı düşüreceğini, ülkenin döviz ihtiyacını da azaltacağını savunmuş.

Amerika’da ise Eski Başkan Trump’ın sahibi olduğu Truth Social adlı sosyal medya platformunun halka açılma işlemlerinin yakında tamamlanacağı konuşuluyor. Detaylar ve daha fazlası bültende.

Keyifli okumalar.

• BİST 100 endeksi, günü yüzde 0.90 düşüşle, 9,029.38 puandan kapattı. Gün içerisinde en düşük 9,029.38, en yüksek 9,336.02 puanı gören BİST 100 endeksi, dünkü kapanışının (82.12) puan altına indi.

TÜRKİYE GÜNDEMİ

Türkiye’de ekonominin mevcut gidişatı herkesi zorlarken Erdemoğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Erdemoğlu da bu sıkıntıları değerlendirdi. Ucuz paraya erişimin kolay olduğu dönemlerin ardından şimdi kemer sıkma dönemi yaşıyor olmamızın insanları zorladığını belirten Erdemoğlu, bu sürecin en az 4-5 yıl süreceğini düşünüyor. Özellikle 6 Şubat depremlerinin ardından oluşan bütçe açığının da önemli bir faktör olduğunu ve Marmara bölgesinde kentsel dönüşümün hızlanmasının da aynı şekilde büyük bir ekonomik yüke dönüşeceğini belirtiyor. Bu noktada Erdemoğlu “Servet Vergisi” önerisinde bulunuyor. Varlığı 6 milyon liranın üzerinde olan herkesten yüzde 1 servet vergisi alınabileceğini ve servet vergisi kapsamına dahil olanların varlıklarının 6 milyon liralık kısmının da muafiyet kapsamına alınabileceğini belirtiyor. Bu verginin 24 ya da 36 ay taksitle ödenebileceğini belirten Erdemoğlu, toplanacak kaynağın şeffaf ve denetime tabi bir fonda toplanmasını ve depremden etkilenen 11 il ve Marmara bölgesinin kentsel dönüşümü için kullanılmasını öneriyor.

Yazar ve İktisatçı Mahfi Eğilmez ise “Servet Vergisi” konusunda Erdemoğlu ile aynı fikirde değil. Türkiye’de veraset ve intikal vergisi dışında servet vergisinin 1942 yılında çıkarılan Varlık vergisi yasasıyla uygulandığını ve bu yasanın Türk maliye tarihinin en kara sayfalarından biri olduğunu belirtiyor. Çoğu ülkede olağanüstü hallerde geçici olarak uygulanan servet vergisinin bazı ülkelerde küresel kriz ve pandemi dönemiyle sürekli uygulanan vergiler arasına girdiğini belirten Eğilmez, hem kısmi hem de net servet vergisi uygulayan ülkelerin hepsinin gelişmiş ülkeler olduğuna dikkat çekiyor. Eğilmez, böyle bir modelin uygulanabilmesi için kayıt dışı ekonominin yaygın olmaması gerektiğini, aksi takdirde vergide adaletsizliği artıracağını ve bunun kayıt dışı kazanç elde etmeyen kişileri cezalandırmak anlamına geleceğini düşünüyor. Buna karşın önerisi ise servet vergisi uygulaması yerine kayıt dışı kazançları yakalamak ve bunun en kestirme yolunun da geçmişte uygulanan gider beyanı ve servet beyanı esaslarının yeniden vergi sistemine getirilmesi olduğunu belirtiyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, X’te yaptığı açıklamada emeklilere ödenecek bayram ikramiyesinin Ramazan Bayramı öncesinde 2-5 Nisan tarihleri arasında banka hesaplarına yatırılacağını belirtti. Buna göre 4A SSK kapsamında ödeme gününe göre 17-18’inde aylık alanların 2 Nisan, 19-20-21-22’sinde alanların 3 Nisan, 23-24-25-26’sında alanların 4 Nisan; 4B Bağkur kapsamında aylık alanların tamamının 5 Nisan ve 4C kapsamında ayın 1-2’sinde alanların 2 Nisan, 3-4-5 arasında alanların aylıklarıyla aynı gün hesaplarına yatacağı belirtildi.

Emekli aylığından bahsetmişken, ekonomist Özgür Demirtaş da X’teki paylaşımında dünyadaki sosyal güvenlik sistemlerinin birer saadet zinciri olduğunu savundu. Gençlerin çalışırken sepete para attığını ve yaşlıların emekli olunca sepetten para aldığını, gençler sayıca fazla olmayı bıraktığı anda bu ponzinin çökeceğini belirttiği yorum sonrasında sosyal güvenlik sistemine karşı olduğu yönünde suçlamalarla karşılaştı. Demirtaş bu suçlamaları reddedip sosyal güvenlik sisteminin düzgün yönetildiği bir dünyada ponzi olmaktan çıkacağını belirtti. Demirtaş’a göre hükümetler elde ettikleri vergileri verimsiz projeler yerine emeklilerin yatırdıkları paraları alım gücünü koruyacak şekilde düzgün işleyen bir sistem kurmaya harcayabilirler.

Bununla birlikte Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2023 yılına ait işgücü istatistiklerini paylaştı. Araştırma sonuçlarına göre işsizliğin 2022 yılına göre 318 bin kişi azalarak 3 milyon 264 bin kişi olduğu belirtildi. İşsizlik oranının ise 1,0 puan azalarak %9,4 seviyesine indiği görülüyor. Çalışmaya göre işsizlik oranının en yüksek olduğu bölge %17,2 ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) iken işsizlik oranının en düşük olduğu bölgenin ise %4,9 ile TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) olduğu görülüyor.

DÜNYA GÜNDEMİ

Nijerya, dünyanın en büyük kripto para borsalarından biri olan Binance ile ilgili çeşitli suçlamalarda bulunuyor. Buna göre Nijerya Federal Gelir İdaresi’nin Binance’i katma değer vergisi ve gelir vergisini ödememek, vergi beyanında bulunmamak ve müşterilerinin kendi platformu aracılığıyla vergi kaçırmasına aracılık etmek nedeniyle suç duyurusunda bulunarak geçtiğimiz günlerde ülkeyi ziyaret eden 2 Binance yöneticisini gözaltına almıştı. Gözaltına alınan yöneticilerden birinin kaçtığı belirtildi. Nijerya’da bulunan Blockchain Paydaşları Derneği Başkanı Obinna Iwuno, Nijerya’nın dünyanın en hızlı büyüyen teknolojisinden devasa küresel değer elde etme fırsatını kaçırma riskiyle karşı karşıya olduğunu belirtiyor. Binance ay başında Nijerya’daki faaliyetlerini sonlandırma kararı almıştı.

Emtia piyasasında kakao, son dönemde ciddi bir fiyat artışıyla kendinden söz ettiriyor. 46 yılın en yüksek seviyesine çıkan kakao fiyatları ton başına 9 bin dolar fiyatı aştı. Fiyatlardaki yükselişin küresel tedarik zincirini bozmasından endişe ediliyor.

BİST

Companies Market Cap, havayolu şirketlerinin piyasa değerini açıkladı. Dünyanın en güçlü havayolu şirketleri arasında Türk Hava Yolları 9. sıraya yükseldi.

Koç Holding’in beyaz eşya devi Arçelik, Bangladeş’te yeni tesis açmaya hazırlanıyor. 78 milyon dolar yatırım yapılan tesisin önümüzdeki ay üretime başlaması bekleniyor.

Ic Enterra Yenilenebilir Enerji A.Ş.’nin 27-28-29 Mart’ta halka arz olması planlanıyor. Halka arz fiyatı 10 TL ve halka arz büyüklüğü 3,69 Milyar TL olarak belirlenen şirketin eşit dağıtım ile işlem görmesi bekleniyor. Yıldız Pazarda INTRA koduyla işlem görecek olan IC Enterra fonun %8-15’ini Bağıştaş GES Projesine, %25-55’ini Erzin-2 GES projesine, %10-20’sini Depolamalı RES ve GES projelerine ve %25-40’ını yeni yenilenebilir enerji santraline aktarmayı planlıyor.

Borsa İstanbul’da bu hafta 7 şirket temettü dağıtmayı planlıyor.

• Anadolu Hayat Emeklilik (ANHYT) 26 Mart’ta pay başına net 2,09 TL

• Birikim Varlık Yönetim (BRKVY) 26 Mart’ta pay başına net 0,27 TL

• Ege Profil (EGPRO) 26 Mart’ta pay başına net 4,79 TL

• Katılımevim Tasarruf Finansman (KTLEV) 26 Mart’ta pay başına net 1,47 TL

• Akbank (AKBNK) 26 Mart’ta pay başına net 1,72 TL

• Şeker Yatırım (SKYMD) 27 Mart’ta pay başına 0,13 TL

• Türkiye Garanti Bankası (GARAN) 29 Mart’ta pay başına 2,80 TL

DÜNYA

Donald Trump’ın sosyal medya devlerine meydan okumak için kurduğu Truth Social isimli sosyal medya platformu ile, Digital World Acquistion Corp (DWAC) birleşmeye yönelik bir planda anlaştı. Bu birleşmenin ürünü olan Trump Media, Nasdaq’ta Trump’ın baş harfleri olan DJT adıyla işlem görmeye başlayacak. Trump’ın bu yeni şirkette yaklaşık %60 hisseye sahip olması, kendisine karşı açılan yaklaşık yarım milyar dolarlık davada kaybedeceği tutarın neredeyse altı katını kazanabileceğini gösteriyor.

Çin, ABD çiplerini devlet bilgisayarlarından çıkarmak ve Microsoft’un Windows işletim sistemini ve yabancı veritabanı yazılımını yerli alternatiflerle değiştirmeyi hedefliyor. Bu nedenle Nasdaq’ta işlem gören Intel Corp ve Advance Micro Devices Inc hisseleri dün piyasa öncesi işlemlerde %2’den fazla düşüş gösterdi.

ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA)’nın Uzay Hava Tahmin Merkezi (SWPC) bir süredir güneşte yaşanabilecek fırtınalarla ilgili çeşitli uyarılarda bulunuyordu. Son 2 gündür fırtına uyarısını güncelleyen NOAA, 23 Mart’ta gerçekleşen fırtınanın 24 Martta dünyaya ulaşmasını beklediklerini ve 26 Marta kadar artan etkide seyredebileceğini belirten bir uyarı yayınladı. Güneş fırtınalarının şiddetine göre dünyayı doğrudan etkilediği uzun zamandır biliniyor. 1912 yılında gerçekleşen bir manyetik fırtına, yeryüzünü doğrudan etkilemiş ve telgraf iletişimini 2 gün sekteye uğratıp pek çok yerde elektrik kesintilerine yol açmıştı. Bu kesintilerden bir tanesinin ise New York tren istasyonunun yanmasına sebep olduğu biliniyor. Aradan geçen 112 yılda tüm yaşamımızın teknoloji etrafında şekillendiği düşünüldüğünde güneş fırtınalarının yol açabileceği risklerin bir bilim kurgu senaryosundan daha gerçek olduğu aşikar.

Google, en güçlü yapay zeka modeli olan Gemini 1.5 Pro’yu ücretsiz erişime açtı. Modelin 1 milyon jetona kadar işlem yapabilmesi, Google’ın açıklamasına göre 1 saatlik videoyu, 11 saatlik sesi, 30 bin satırdan fazla kod içeren bir dosyayı işleyebilmesi anlamına geliyor. Modelin hala test aşamasında olduğunu ve yanlış cevaplar verebileceğini de göz ardı etmemek gerekiyor. Gemini 1.5’e buradan erişebilirsiniz.

Yarın görüşmek üzere.