🪐Tarihi uzay yürüyüşü tamamlandı: Polaris Dawn

Günaydın.

13 Eylül Cuma Tepe Noktası Bülteni’nde bugün;

BDDK’nın haftalık bültenine göre, sektörün kredi hacmi 6 Eylül itibarıyla 35 milyar 903 milyon lira arttı.

Eylül'ün ilk haftasında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın rezervlerinde bir gerileme gözlendi.

Bankacılık sektörünün toplam mevduatı, 6 Eylül ile biten haftada önceki haftaya göre gerilerken, mevduat faizi yatay seyretti. İhtiyaç kredisi faizi de iki ayda 6,3 puan düştü.

ABD Hazine Bakanlığı, büyük ve kârlı şirketler için yeni bir asgari vergi planını açıkladı.

Avrupa Merkez Bankası, bu yıl ikinci faiz indirimini gerçekleştirerek gecelik mevduat faizini yüzde 3,75'ten yüzde 3,50'ye düşürdü.

SpaceX'in Polaris Dawn görevi, profesyonel olmayan astronotlarla gerçekleştirilen ilk ticari uzay yürüyüşünü bugün başarıyla tamamladı.

Keyifli okumalar.

BİST 100 endeksi, günü yüzde 1.08 artışla, 9,521.04 puandan kapattı. Gün içerisinde en düşük 9,274.55, en yüksek 9,559.96 puanı gören BİST 100 endeksi, dünkü kapanışının 101.38 puan üzerine çıktı. Endeksin dolar bazında değeri ise 280.37$ seviyesinde bulunuyor.

TÜRKİYE GÜNDEMİ

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) haftalık bültenine göre, 6 Eylül itibarıyla bankacılık sektörünün kredi hacmi 35 milyar 903 milyon lira artarak 14 trilyon 623 milyar 103 milyon liraya yükseldi. Bu dönemde tüketici kredileri 3 milyar 454 milyon lira artışla 1 trilyon 800 milyar 534 milyon liraya çıktı. Bu tutarın 458 milyar 735 milyon lirası konut, 81 milyar 75 milyon lirası taşıt ve 1 trilyon 260 milyar 723 milyon lirası ihtiyaç kredilerinden oluştu.

Ticari kredilerde yıllıklandırılmış büyüme oranı yüzde 20,3'ten yüzde 21,7'ye yükselirken, tüketici kredilerindeki büyüme yüzde 28,9'da sabit kaldı. Taksitli ticari kredilerin tutarı 11 milyar 585 milyon lira artarak 1 trilyon 851 milyar 257 milyon liraya çıkarken, bireysel kredi kartı alacakları ise yüzde 0,1 artışla 1 trilyon 587 milyar 583 milyon liraya ulaştı. Ayrıca, takipteki alacaklar 4 milyar 312 milyon lira artışla 257 milyar 227 milyon liraya çıktı ve bankacılık sektörünün yasal öz kaynakları 172 milyon lira artarak 3 trilyon 138 milyar 402 milyon liraya yükseldi.

Eylül'ün ilk haftasında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) rezervlerinde bir gerileme gözlendi. TCMB verilerine göre, 6 Eylül haftasında brüt rezervler 146,8 milyar dolara düşerken, bir önceki hafta bu rakam 149,4 milyar dolar seviyesindeydi. Aynı dönemde net rezervler de azaldı; net rezervler 40,8 milyar dolardan 39,7 milyar dolara geriledi. Swap hariç net rezervler ise 29 Ağustos haftasında 20 milyar doların altına düşmesinin ardından, 6 Eylül haftasında 18,5 milyar dolardan 17,4 milyar dolara indi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan haftalık para ve banka istatistiklerine göre, bankacılık sektörünün toplam mevduatı 6 Eylül ile biten haftada 145 milyar 815 milyon 164 bin lira azalarak 17 trilyon 809 milyar 715 milyon 336 bin liraya indi. Bu dönemde ihtiyaç kredisi faizi iki ayda 6,3 puan düşerek yüzde 77,9'dan yüzde 71,7'ye geriledi.

Aynı haftada 1-3 ay vadeli TL mevduat faizi yüzde 59,3, ticari kredi faizi ise yüzde 60,9 olarak gerçekleşti. Bankalardaki TL cinsi mevduatlar yüzde 1,74 düşüşle 10 trilyon 415 milyar 590 milyon 728 bin liraya inerken, yabancı para mevduatları yüzde 0,42 artışla 6 trilyon 581 milyar 163 milyon 884 bin liraya çıktı. Toplam yabancı para mevduatının 203 milyar 803 milyon dolar olduğu ve bunun 172 milyar 72 milyon dolarının yurt içi yerleşiklerin hesaplarında bulunduğu belirtildi.

DÜNYA GÜNDEMİ

ABD Hazine Bakanlığı, büyük ve kârlı şirketler için yeni bir asgari vergi planını açıkladı. Açıklamada, ABD'deki en büyük şirketlerin ortalama olarak sadece yüzde 2,6 vergi ödediği ve bunun bazı şirketlerin agresif vergi planlama stratejileri nedeniyle olduğu belirtildi. Bu durum, bu şirketlerin hemşireler, itfaiyeciler ve öğretmenlerden daha düşük vergi ödemesi ve küçük işletmelere karşı haksız rekabet avantajı elde etmesi anlamına geliyor.

Yeni plan, "Kurumsal Alternatif Asgari Vergi (CAMT)" adı verilen bir uygulama getirecek. Yaklaşık 100 büyük şirketin CAMT ödeyeceği tahmin ediliyor. CAMT, büyük şirketlerin hissedarlarına bildirilen karlar üzerinden asgari yüzde 15 vergi ödeyerek küçük işletmelere daha eşit rekabet koşulları sağlamayı amaçlıyor. Bu düzenleme ile 2025'te 20 milyar dolar, 2025-2034 döneminde ise 250 milyar dolardan fazla gelir sağlanması bekleniyor. Teklifin tüm paydaşlar tarafından 12 Aralık'a kadar yorumlanabileceği ve bu yorumların değerlendirilerek düzenlemenin şekillendirileceği bildirildi.

Avrupa Merkez Bankası (AMB), bu yıl ikinci faiz indirimini gerçekleştirerek gecelik mevduat faizini yüzde 3,75'ten yüzde 3,50'ye düşürdü. Ayrıca, ana refinansman faizi ve marjinal fonlama tesisi faizlerinde de teknik ayarlamalar yaparak bu oranları sırasıyla yüzde 3,65 ve yüzde 3,90'a indirdi. Bu değişiklikle mevduat faizi ile ana refinansman faizi arasındaki fark 50 baz puandan 15 baz puana, mevduat faizi ile marjinal borç verme oranı arasındaki fark ise 25 baz puanda sabit kaldı.

Karar metninde, para politikası kısıtlamalarının hafifletilmesinin uygun görüldüğü ve enflasyon tahminlerinin güncellendiği belirtildi. AMB, 2024'te ortalama enflasyonun yüzde 2,5, 2025'te yüzde 2,2 ve 2026'da yüzde 1,9 olmasını öngörüyor. Ekonomik büyüme tahminleri ise 2024 için yüzde 0,8, 2025 için yüzde 1,3 ve 2026 için yüzde 1,5 olarak güncellendi. AMB Başkanı Christine Lagarde, büyümeye ilişkin risklerin aşağı yönlü olduğunu ve finansman koşullarının kısıtlayıcı kaldığını vurguladı. Lagarde, enflasyonun 2025'te yüzde 2'ye düşmesini beklediklerini, ancak ekonomi politikalarının sağlam ve veri odaklı bir yaklaşım gerektirdiğini ifade etti.

SpaceX'in Polaris Dawn görevi, profesyonel olmayan astronotlarla gerçekleştirilen ilk ticari uzay yürüyüşünü bugün başarıyla tamamladı. Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'nden 10 Eylül'de fırlatılan Falcon 9 roketiyle uzaya gönderilen dört sivil astronottan biri olan teknoloji milyarderi Jared Isaacman, tarihteki ilk sivil uzay yürüyüşünü gerçekleştirdi. Isaacman, yürüyüş sırasında "Evde hepimizin yapacak çok işi var ama buradan yeryüzü kesinlikle mükemmel bir dünya gibi görünüyor" dedi. Mürettebattaki mühendis Sarah Gillis de Isaacman'ın adımlarını takip ederek yürüyüşünü tamamladı.

Polaris Dawn görevi, sadece uzay yürüyüşünü değil, aynı zamanda bilimsel deneyleri de kapsıyor. Bu deneyler arasında, alçak Dünya yörüngesinde bitkilerin büyümesini ve mikro yerçekiminde mantarların kök büyümesini araştırma yer alıyor. Bu çalışmaların, Ay veya Mars'ta bitkilerin nasıl büyüyebileceğini anlamaya ve Dünya'daki bitki büyümesini iyileştirmeye yardımcı olacağı umuluyor. Jared Isaacman, Polaris Dawn görevinin finansmanını üstlenmiş olup, görevdeki riskler arasında hava kilidi olmayan kapsülde yapılan yürüyüş nedeniyle yaşanabilecek teknik aksaklıklar ve yeni uzay giysileriyle ilgili potansiyel tehlikeler bulunuyor.

BİST