🚢Temmuz ayı ihracat değeri dış ticaret açığını azalttı

Günaydın.

29 Ağustos Perşembe Tepe Noktası Bülteni’nde bugün;

Türkiye'nin dış ticaret açığı Temmuz ayında önemli bir düşüş gösterdi, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Ticaret Bakanı Ömer Bolat bu verilerle ilgili olumlu değerlendirmelerde bulundu.

Türkiye'nin Orta Vadeli Programı (OVP) hazırlıkları kapsamında 2025-2027 dönemindeki temel politika hedefleri üzerinde görüşüldü.

Deutsche Bank, Türkiye'nin 2024 yılı için cazip bir yatırım adresi olmaya devam ettiğini vurguladı.

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), ikinci çeyrek itibarıyla doğrudan yabancı yatırım girişlerinin büyük bir artış gösterdiğini ve özellikle gayrimenkul sektörünün öne çıktığını açıkladı.

Çin’de yüksek servete sahip bireylerin ülkeyi terk etmesi, ekonomiyi zor durumda bırakıyor; 2024 yılında bu trendin rekor seviyeye ulaşması bekleniyor.

Keyifli okumalar.

• BİST 100 endeksi, günü yüzde 0.09 artışla, 9,757.16 puandan kapattı. Gün içerisinde en düşük 9,735.38, en yüksek 9,836.58 puanı gören BİST 100 endeksi, dünkü kapanışının 8.41 puan üzerine çıktı. Endeksin dolar bazında değeri ise 286.77$ seviyesinde bulunuyor.

TÜRKİYE GÜNDEMİ

Türkiye'nin dış ticaret açığı Temmuz ayında önemli bir düşüş gösterdi. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bu gelişmenin yüksek cari açığın azaltılmasında kaydedilen ilerlemeyi işaret ettiğini belirtti. Temmuz ayında yıllık dış ticaret açığı, geçen yılın aynı dönemine kıyasla 38,7 milyar dolar geriledi. Bu durum, yıllık cari açığın 20 milyar doların altında bir seviyeye indiğini gösteriyor ve azalan cari açık, dezenflasyon sürecine önemli katkılar sağlıyor.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Ticaret Bakanı Ömer Bolat da bu verilerle ilgili olumlu değerlendirmelerde bulundu. Yılmaz, ihracatın Temmuz ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 13,8 artarak 22,5 milyar dolara yükseldiğini ve ithalatın yüzde 7,8 azaldığını vurguladı. Bolat ise, dış ticaret verilerinin uygulanan ekonomi politikalarının başarısını gösterdiğini, ihracatın artması ve büyüme hedeflerine olumlu katkı sağladığını ifade etti. Bu veriler, döviz rezervlerinin artmasına ve ekonomik istikrarın güçlenmesine katkıda bulunuyor.

Türkiye'nin Orta Vadeli Programı (OVP) hazırlıkları devam ediyor, son Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) toplantısında bu konudaki ilerlemeler değerlendirildi. 2025-2027 dönemini kapsayacak olan OVP’nin temel politika hedefleri üzerinde görüşüldü. Eylül ayının ilk haftasında açıklanması planlanan program, küresel ve yerel ekonomik gelişmeler doğrultusunda güncellenmiş makroekonomik tahminler ve bütçe büyüklüklerini içeriyor.

Toplantıda, enflasyonu iyileştirme, mali disiplini güçlendirme, finansal istikrarı sürdürme gibi hedeflerin yanı sıra, toplumun refahını ve satın alma gücünü artıracak ilave politikalar da ele alındı. Ayrıca, afetlerle mücadele, yeşil ve dijital dönüşüm, kamu maliyesi, yüksek katma değerli üretim ve ihracat gibi öncelikli yapısal reform alanları da kapsamlı bir şekilde değerlendirildi.

Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) Genel Müdürü Dr. Ekrem Arıkan, CNBC-e'ye verdiği röportajda sermaye piyasalarında dijitalleşmenin son 10 yılda büyük bir hız kazandığını belirtti. Arıkan, bu sürecin sermaye piyasalarını daha verimli ve erişilebilir hale getirdiğini ifade etti. Yeni dönemde kripto varlıklarla ilgili önemli bir adımın atılacağını açıklayan Arıkan, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının MKK'ya raporlama yapacağı ve bu sayede ilgili yetkili mercilere raporlamaların yapılacağı bir sistemin oluşturulacağı bilgisi verildi.

Bloomberg HT'nin anketine göre Türkiye ekonomisinin 2024 yılı ikinci çeyrekte dönemsel bazda yüzde 0,6 daralması, yıllık bazda ise yüzde 2,95 büyümesi bekleniyor. Yine aynı ankete göre Ağustos’ta enflasyonun aylık bazda yüzde 2,6; yıllık ise yüzde 52,1 seviyesinde olması bekleniyor.

Deutsche Bank, Türk Lirası üzerinde uzun pozisyon önerisini sürdürdü ve önümüzdeki aylarda TL’nin değer kaybının daha sınırlı olacağını öngördü. Banka stratejistleri, Ağustos ayındaki düzeylerde olmasa da nominal değer kaybının devam edebileceğini ve Dolar/TL'nin forward seviyesinin yüzde 1-2 altında kalacağını belirtti. Deutsche Bank, Türkiye'nin 2024 yılı için cazip bir yatırım adresi olmaya devam ettiğini vurgularken, TL cinsi tahvillerin Temmuz ayında yatırımcılar için cazip bir fırsat sunduğunu da belirtmişti.

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) tarafından yayımlanan 2024 yılı ikinci çeyrek Doğrudan Yatırımlar Bülteni, net doğrudan yabancı yatırım girişlerinin 1,7 milyar dolar seviyesine ulaştığını ve geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 57,3 oranında bir artış gösterdiğini ortaya koydu. Yatırımların büyük kısmı (%45,2) gayrimenkul sektörüne yapılırken, madencilik sektörü ise yüzde 17,7'lik pay ile ikinci sırada yer aldı. Yurt dışına yapılan doğrudan yatırımların önemli bir kısmı ABD (%19,8) ve İngiltere (%15,8) gibi ülkelerde gerçekleşti. Diğer taraftan, yabancılara yapılan konut satışları ikinci çeyrekte yüzde 42,8 azalarak 4776'ya geriledi. Satışların büyük kısmı Rusya (%22,3), İran (%10,1) ve Ukrayna (%7,6) vatandaşlarına gerçekleşti. Özellikle Antalya ve İstanbul'daki konut satışlarında da sırasıyla yüzde 43,7 ve yüzde 37,5 oranında düşüş yaşandı.

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, 2024-2026 dönemi Orta Vadeli Programı'nın (OVP) güvenin yeniden tesis edilmesi açısından önemli bir adım olduğunu belirtti. Bahçıvan, OVP'nin fiyat istikrarını hedef aldığını ve enflasyonun yıl sonunda Merkez Bankası'nın tahmin aralığının üst bandı olan yüzde 42 civarında gerçekleşmesinin beklendiğini ifade etti. Günümüz enflasyonunun, geçmiş yıllardaki yüksek enflasyonlardan farklı olduğunu vurgulayan Bahçıvan, mevcut ekonomik durumun sosyolojik etkilerinin daha karmaşık olduğunu belirtti.

Bahçıvan, geçen yılki OVP’de öngörülen yüzde 4 büyüme hedefinin gerçekleştirilmesinin zor olduğunu ve dezenflasyon için ekonomik büyümekten taviz verilmesinin gerektiğini kaydetti. Ayrıca, geçmiş yıllardaki tüketim kalıplarının dar ve kısıtlı olduğunu, ancak günümüzde Türkiye'nin çok daha büyük bir ekonomiye sahip olduğunu ve tüketim alışkanlıklarının değiştiğini söyledi. Enflasyonla mücadelenin en zor kısmının beklentiler ve fiyatlama davranışlarının normalleşmesi olduğunu belirten Bahçıvan, Merkez Bankası'nın enflasyonun ana eğilimindeki düşüşü sürdürecek kararlar almasının önemine dikkat çekti. Ayrıca, ekonomik dengenin sağlanması için eğitim, altyapı, işgücü piyasası ve teşvik sistemi gibi alanlarda kapsamlı reformlara ihtiyaç duyulduğunu ifade etti.

DÜNYA GÜNDEMİ

Çin, yüksek varlıklı bireylerin sayısındaki en büyük artışı 2023'te yaşadı ve 2024'te bu sayının 15.200'e ulaşması bekleniyor. Henley & Partners'ın raporuna göre, Çinli milyonerler, ekonomik belirsizlikler ve jeopolitik gerilimler nedeniyle ülkelerini terk ediyor. ABD, en popüler göç destinasyonu olarak öne çıkıyor. Geçen yıl Çin, çoğunlukla ABD, Kanada ve Singapur'a olmak üzere 13.800 yüksek varlıklı bireyi kaybetti. Bu kişiler genellikle 30 milyon ile 1 milyar dolar arasında servete sahip.

Zengin Çinlilerin yurt dışına gitmeleri, Çin'in hassas ekonomisini daha da zorlayabilir. Uzun süreli bir emlak krizi ülkenin servetini zedeledi ve yerel yönetimlerin borçlarını artırdı. Pandemi sırasında göç çabaları durmuşken, kısıtlamaların kalkmasıyla tekrar hızlandı. Ayrıca, Japonya, Singapur ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi diğer ülkeler de zengin Çinli bireyler için popüler hedefler arasında yer alıyor. Henley & Partners, 2024'te dünya çapında 128.000 milyonerin taşınmasını bekliyor, bu da küresel servet ve güç dinamiklerinde önemli değişiklikler yaşanabileceğini gösteriyor.

Nvidia hisselerindeki yaklaşık 3 trilyon dolarlık rallinin, ChatGPT’nin tanıtılmasından bu yana geçen yaklaşık iki yıl içinde ABD borsa piyasasını neredeyse yeniden yapılandırdığı ve yapay zeka çip üreticisi devinin çeşitli borsa endeksleri üzerinde orantısız bir etki sağladığı belirtiliyor. Wall Street, bu etkinin bu ayın başındaki borsa düşüşü ve ardından yaşanan toparlanmada gözlemlendiğini gördü. S&P 500 Endeksi, 5 Ağustos ile 23 Ağustos arasında 4 trilyon dolar piyasa değeri kazandı ve Nvidia’nın hisse fiyatı sadece üç hafta içinde %28’den fazla yükseldi.

Nvidia'nın açıklayacağı raporun hisse senetlerinde yaklaşık %10'luk bir dalgalanmaya neden olacağı öngörülüyor ki bu, yaklaşık 300 milyar dolarlık piyasa değerini etkileyebilir. Şirket, S&P 500'ün %6.6'sını, Nasdaq 100'ün %8'ini ve Philadelphia Semiconductor Endeksi'nin %14'ünü oluşturuyor. Analistler, Nvidia'nın çeyrek gelirlerinin yaklaşık 29 milyar dolar olmasını ve gelecekteki satışlar için de bir artış tahmin ediyor. Ancak, Blackwell yongasıyla ilgili yaşanan gecikmeler ve tasarım hataları, gelecekteki gelir tahminlerini etkileyebilir.

Nvidia'nın hisse senedi üzerinde büyük etkisi ve piyasa üzerindeki etkisi nedeniyle, yatırımcılar ve analistler için her ayrıntıyı önemli. Şirketin mevcut yongalarının talebinin, Blackwell yongasıyla ilgili sorunları telafi edip edemeyeceği de yakından takip edilecek. Wall Street, Nvidia'nın iyi sonuçlar açıklamasını ve olumlu bir gelecek tahmini bekliyor. Şirketin hisse senedi, şu anda 12 aylık bir hedef fiyatla yaklaşık %16'lık bir kazanç potansiyeli sunuyor. Nvidia'nın değeri, önceki aylara kıyasla azalmış olsa da, büyük teknoloji şirketlerinin yapay zeka yatırımları hala güçlü bir şekilde devam ediyor.

BİST