🤖 Yapay Zeka sorulara uydurma yanıtlar veriyor!

Günaydın.

27 Mayıs Pazartesi Tepe Noktası Bülteni’ni 11 dakikada okuyabilirsin.

Bugünün Türkiye gündeminde Mehmet Şimşek’in konut ve kira fiyat artışlarının düşeceğine yönelik açıklaması, TCMB’nin finansal hizmetler güven endeksi ve Meclisten geçerek yasalaşan fahiş fiyat ve stokçuluk cezalarını içeren kanun teklifi öne çıkıyor.

Dünya gündeminde ise dondurulan Rus varlıklarının Ukrayna’ya aktarılmasına yönelik G7 açıklaması, İsrail ile Hamas arasındaki arabuluculuk görüşmeleri ve AMB’nin faiz indirimine yönelik açıklaması var.

Borsa İstanbul’da bu hafta 3 şirket halka arz olacak.

Teknoloji haberlerinde ise yapay zeka sohbet robotu ChatGPT’nin hatalı ve uydurma yanıtlarını ve büyük dil modellerinin verdiği yanıtların güvenilirliğini ölçen Güvenilir Dil Modeli’ni yazdık.

Keyifli okumalar.

• BİST 100 endeksi, Cuma günü yüzde 1.07 düşüşle, 10.676,65 puandan kapattı. Gün içerisinde en düşük 10.661,35, en yüksek 10.810,66 puanı gören BİST 100 endeksi, bir önceki günkü kapanışının 115.88 puan altına indi. Endeksin dolar bazında değeri ise 331.54$ seviyesinde bulunuyor.

TÜRKİYE GÜNDEMİ

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kentsel dönüşüm ve konut arzını hızlandırmak için Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yapılacak düzenlemeyle gayrimenkul yatırım fonlarının gayrimenkul projelerine yatırım yapılmasının önünün açılacağını açıkladı. Şimşek sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, bu sayede konut ve kira fiyat artışlarının düşeceğini ve her kesim için konut erişilebilirliğinin kolaylaşacağını belirtti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yeni bir sanayi politikasını devreye aldıklarını ve kamuda tasarruf ve verimlilik paketiyle yatırım ödeneklerindeki kesintileri öncelikli alanlara yönlendireceklerini açıkladı.

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), Finansal Hizmetler İstatistikleri ve Finansal Hizmetler Güven Endeksini yayınladı. Buna göre 2024 Mayıs ayında finansal hizmetler güven endeksi (FHGE) bir önceki aya göre 2,9 puan artarak 160,3 seviyesinde gerçekleşti.

Fahiş fiyat ve stokçuluk cezalarını artırılmasını içeren kanun teklifi TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Kanuna göre fahiş fiyat uygulayanlara 1 milyon, stokçuluk yapanlara ise 12 milyon TL’ye kadar para cezası verilebilecek. Ayrıca bir takvim yılı içerisinde en az 3 defa para cezası uygulanan işletmelerin iş yerleri 6 güne kadar kapatılabilecek.

Dünyanın en büyük varlık yönetim şirketlerinden bir tanesi olan Vanguard’ın Gelişen Piyasalar Aktif Sabit Gelir Başkanı Nick Eisinger, yaptığı açıklamada yatırımcıların agresif şekilde Türkiye’ye döndüğünü, Türk Lirasının değer kazandığını ve enflasyon için bunun çok önemli olduğunu belirtti.

DÜNYA GÜNDEMİ

ABD, Almanya, İngiltere, Kanada, Fransa, İtalya ve Japonya’dan oluşan G7 ülkelerinin maliye bakanları ve merkez bankası başkanlarının İtalya’da düzenledikleri toplantının ardından yaptıkları ortak açıklamada, Rus varlıklarının dondurulması sonrası elde edilen gelirlerin Ukrayna’nın toparlanmasına destek olmasına yönelik ABD önerisi üzerinde ilerleme kaydedildiği ancak nihai bir karara varılamadığı belirtildi.

İsrail hükümeti, Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşması için müzakere masasına geri dönüyor. İsrail ile Hamas arasındaki arabuluculuk görüşmelerinin yeni öneriler temelinde önümüzdeki hafta başlayacağı belirtiliyor.

Avrupa Merkez Bankası Yönetim Konseyi Üyesi ve Bundesbank Başkanı Joachim Nagel, Haziran ayında faiz indiriminin başlaması durumunda bir sonraki indirim için Eylül ayına kadar beklemek gerekebileceğini belirtti. Nagel dünyada çok fazla belirsizlik ve jeopolitik risk olduğunu vurguladı.

BİST

Borsa İstanbul’da bu hafta 3 firma daha halka arz oluyor.

29-30 Mayıs’ta talep toplayacak olan Altınkılıç Gıda ve Süt, 22,98 TL fiyat ile eşit dağıtım yöntemiyle halka arz oluyor. ALKLC koduyla Ana Pazar’da işlem görecek olan şirketin halka arz büyüklüğü 778 milyon TL değerinde.

29-30-31 Mayıs’ta talep toplayacak olan Yiğit Akü, 34,68 TL fiyat ile eşit dağıtım yöntemiyle halka arz oluyor. YIGIT koduyla Yıldız Pazar’da işlem görecek olan şirketin halka arz büyüklüğü 2,6 milyar TL değerinde.

Yine 29-30-31 Mayıs’ta talep toplayacak olan Horoz Lojistik ise 55,00 TL fiyat ile eşit dağıtım yöntemiyle halka arz oluyor. HOROZ koduyla Yıldız Pazar’da işlem görecek olan şirketin halka arz büyüklüğü ise 1,3 milyar TL değerinde.

Ekos Teknoloji ve Elektrik (EKOS), küresel enerji sektörünün öncü firmalarından Hitachi Energy ile 1,37 milyon euro değerinde imalat ve satış sözleşmesi imzaladığını bildirdi.

DÜNYA

Wall Street, hisse alım satımlarında işlemlerin gerçekleşmesinin ardından sahip olunan paranın hesaba geçtiği süreyi kısaltmaya hazırlanıyor. Daha önce hesaba geçiş işlemden iki gün sonra gerçekleşirken (T+2) artık bir gün sonra (T+1) gerçekleşiyor olacak.

Nvidia, Çin’de teknoloji devi Huwei gibi rakiplerin artan atılımları nedeniyle, Çin pazarı için geliştirdiği en gelişmiş yapay zeka çipi olan H20’nin fiyatında indirime gitti. Buna göre H20 çiplerinin Çin’deki en güçlü yapay zeka çipi olarak anılan Huawei Ascend 910B’te göre %10 daha uygun fiyata satıldığı belirtiliyor.

ABD’li ilaç şirketi Eli Lilly, popüler kilo verme ilacı Zepbound, diyabet tedavisi Mounjaro ve diğer ilaçlarının arzını artırmak için Indiana’daki üretim tesisine 5,3 milyar dolar daha yatırım yapacağını duyurdu.

Teknoloji devi Google, Afrika ve Avustralya kıtalarını birbirine bağlayan ilk denizaltı fiber optik kablosunu inşa etmeye hazırlanıyor. Umoja olarak adlandırılan yeni kablo hattı Kenya’dan başlayıp aralarında Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Ruanda, Uganda, Zambiya ve Zimbabve’den geçerek Güney Afrika’da tamamlanıyor. Kabloyu Hint Okyanusu üzerinden Avustralya’nın Perth şehrine yönlendirme çalışmaları devam ediyor.

Purdue Üniversitesi’nden araştırmacıların gerçekleştirdiği bir çalışmayla ChatGPT’nin programlama ile ilgili sorulara %52 oranında yanlış cevap verdiği ortaya çıktı. Çalışmada Stack Overflow’dan alınan 517 programlama sorusu ChatGPT’ye soruldu ve doğru cevap verme yüzdesi ölçüldü. Çalışma sonucunda ChatGPT’nin yanıtlarının %52’sinin yanlış bilgi içerdiği ve %77’sinin ise gereksiz ayrıntılarla dolu olduğunu görüldü. Ek olarak araştırmaya katılan geliştiriciler ChatGPT’nin cevaplarındaki yanlış bilgileri %39 oranında gözden kaçırdılar.

Bu çalışmaya paralel olarak Avrupa Veri Koruma Kurulu (EDPB) da ChatGPT’nin ne kadar güvenilir olduğu konusundaki çekincelerini paylaştı. EDPB’nin cuma günü yayınladığı raporda OpenAI’ın şeffaflık konusunda attığı adımlar ve veri doğruluğu konusundaki çalışmaları yetersiz bulundu. Rapora göre ChatGPT önyargılı ve hatalı sonuçlar verebiliyor fakat kullanıcılar ChatGPT’den gelen yanıtları sorgulamadan doğru kabul edebiliyor ve bilgilerin doğruluğunu çoğu zaman araştırmıyorlar.

MIT’deki kuantum hesaplama laboratuvarından çıkan bir yapay zeka girişimi olan CleanLab ise büyük dil modellerinin hatalı ve uydurma cevaplarına yönelik yeni bir araç tasarladı. Firmaya göre büyük dil modelleri, gerçeği kurgudan ayırma konusunda yetersiz ve kişi ve kurumlar da bu araçları kullanarak alacakları risklere değip değmeyeceği konusunda şüphe içindeler. CleanLab ise tasarladığı Güvenilir Dil Modeli ile bu büyük dil modellerinin ürettiği çıktıların güvenilirliğini ölçüyor. Araç, dil modellerinin ürettiği herhangi bir çıktıya güvenilirliğine göre 0 ile 1 arasında bir puan veriyor. Bu sayede insanların hangi yanıtlara güveneceğini ve hangilerini eleyeceğini seçmesine olanak sağlıyor. Güvenilir Dil Modeli, bu puanları hesaplamak için birden fazla yöntem kullanıyor. Öncelikle araca gönderilen her sorgu farklı dil modellerine gönderiliyor. Bu modellerin her birinden alınan yanıtların aynı veya benzer olması daha yüksek puan almasını sağlıyor. Aynı zamanda araç, orijinal sorguyu farklı modellere gönderirken farklı ifade ve kelimelerle farklı şekillerde gönderiyor. Yine alınan cevapların benzerliği yanıtın puanını etkiliyor. Son olarak araç farklı dil modellerini de birbiriyle konuşturuyor. Farklı modellerin yanıtlarını birbirlerine göndererek bu yanıt hakkındaki fikirlerini sormasını sağlıyor ve bu etkileşimleri de ölçerek puanlamaya ekliyor. Elde edilen sonuç ise dil modellerinin verdiği yanıtların ne kadar doğru olduğunun anlaşılmasına olanak sağlıyor.

Tüm bu çalışmalar gösteriyor ki, dünya tarihinde endüstri devrimiyle benzer etkiye sahip olduğunu düşündüğümüz yapay zeka hayatımıza çok hızlı entegre olmasına rağmen henüz emekleme aşamasında. Bu noktada yapay zeka uygulamalarından aldığımız yanıtları daha detaylı değerlendirmek ve güvenilirliklerini sorgulamak “şimdilik” biz kullanıcılar için alınması gereken önemli bir önlem gibi görünüyor.

Yarın görüşmek üzere.